В. В. Иванов атындағы ботаника кафедрасының доценті биология ғылымының кандидаты Отаубаева А. У, Жамалиева Л. С
жүктеу 0.69 Mb. Pdf просмотр
|
| М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті
Жаратылыстану-математикалық факультеті Биология жəне экология кафедрасы 050113 - Биология мамандығы бойынша кредиттік оқу жүйесінде оқитын студенттерге арналған
(пəннің атауы) КУРС БАҒДАРЛАМАСЫ (SILLABUS)
Курс – IIІ Семестр – ҮІ Кредит саны - 2 Дəріс – 8 сағат Лабораториялық сабақ – 4 сағат Оқытушының жетекшілігімен студенттің өзіндік жұмысы (ОЖСӨЖ) – 4 сағат Емтихан – 6 семестрде Барлығы – 16 сағат
Орал-2011 ж. Курс бағдарламасы Генетика жəне селекция негіздері (Алматы 1994), Цитология (Алматы 1998), 050113 (Алматы – 2005) Биология бакалавриат негізінде құрастырылған.
Құрастырушы: В.В. Иванов атындағы ботаника кафедрасының доценті биология ғылымының кандидаты Отаубаева А.У, Жамалиева Л.С..
Биология жəне экология кафедрасының отырысында қарастырылды. 15.10.2011 ж. № 3 хаттама. Жаратылыстану-математикалық факультетінің оқу-əдістемелік кеңесінің отырысында бекітілді. 17.10.2011ж 3 хаттама.
Қолданушыға басшылық Комплектация Сырттай оқу бөлімінің қашықтан оқитын студенттеріне «Адам генетикасы» пəні бойынша төмендегідей материалдар қажет: 1. «Адам генетикасы» курсының оқу бағдарламасы. 2.
«Генетика» - Щербаков., Алматы 2007ж электронды оқу құралы.
3. Білімді өзін өзі тексеру үшін сұрақтар, тапсырмаларды орындау жəне емтиханға дайындау үшін əдістемелік ұсыныстар
Жүйелі талаптар Оқу əдістемелік кешенмен тиімді жұмыс жасау үшін компьютер мынадай талаптарға жауап беру керек: оперциялық жүйе MS Windows /2000/XP/; процессор 166 МГц; 128 Мб оперативті есте сақтау; DVD-дискіні оқуға арналған құрал; дыбысты карта; «тышқан». Браузер: Internet Explorer, Opera. Құжат тілі: HTML.
1. Оқытушы туралы мəлімет
Алма Уахитовна Утаубаева – БҚМУ биология жəне экология кафедрасының доценті, б.ғ.қ.
Офис: Биология жəне экология кафедрасы Толық адресі: корпус № 5 - пр.Достык-Дружба, д.123 (3 этаж), кабинет 34, Жұмыс телефоны: 50-35-49 Үй телефоны: 22-90-06
2. ПƏН БОЙЫНША МАҒЛҰМАТТАР «Генетика» 2011- 2012 оқу жылының 6 семестрінде 3 кредит.
Пəннің мазмұны Кіріспе Курстың қысқаша сипаттамасы: «Адам генетикасы» оқу пəні – міндетті түрде оқылатын жаратылыстану – ғылыми пəндерінің бірі. Генетика жəне селекция негіздері бойынша құралған бұл бағдарлама педагогикалық институттар мен университеттердің негізгі немесе қосымша «Биология» мамандығы бар факультеттерге арналған. ұсынылып отырған бағдарлама генетика ғылымының қол жеткен табыстары, моленкулалық генетика, онтогенез генетикасы мен ген инженериясы салалары бойынша мағлұматтардың жедел дамуы ескерілген. Материалды баяндау жүйесі генетика дамуының негізгі кезеңдеріне сəйкес келеді. Курсты оқыту Г. Мендельдің генетикалық эксперименттерінің нəтижесіне талдау жасаудаен басталады. Содан кейін негізгі генетикалық заңдылықтар туралы көзқарастың дамуы мен негізгі генетикалықбірлік-гендердің табиғаты қарастырылады. Курстың жалпы құрылысы мен оның жеке тарауларының арақатынасын факультеттің оқу жоспарына, сол сияқты оқыту əдістеріне байланысты оқытушы өз қалауы бойынша өзгерте алады. Бағдарламаның əр тарауы теориялық білім берумен қатар, студенттердің сол алған білімдерін практикада қолдану мүмкіндігін де қарастырады. Бұл əсіресе селекция мен адам генетикасына жəне медециналық генетикаға арналған тарауларға тəн. Практикалық сабақтардың бағдарламасы студенттердің теориялық материалды өздері генетикалық эксперимент жасап оны талдау барысында, сол сияқты генетикалық есептер шығару жолымен бекітуіне бағытталған. Ұсынылып отырған бағдарлама орта мектепте жалпы биология курсын оқыту ерекшеліктері мен студенттерге кəсіптік бағдар мəселесі ескеріле отырып құрастырылған.
Тіршіліктің қарапайым бірлігі – клетканың құрылысы, қызметтерімен, көбею процесстерімен, сыртқы
ортаға бейімделуімен таныстыру. өсімдіктердің тіршілік əрекеттерінің жалпы заңдылықтары мен физиологиялық процесстерінің өзара жəне қоршаған орта жағдайларымен тығыз байланыстылығы туралы. Осы замандағы ғылыми жетістіктерді баяндау қазіргі генетикалық аса маңызды мəселелерінің жəй-күйі мен ең соңғы жетістіктері туралы түсінік беру, белгілердің тұқым қуалау заңдылықтары мен принциптерін талдау, генетикалық материалдардың өзгергіштігін сипаттау.
Тіршіліктің ең кіші өлшем бірлігі – клеткада жүретін негізгі заңдылықтарды түсіну барысында, осы білімге сүйене отырып, өсімдіктің физиологиялықпроцесстерін, заңдылықтарын пайымдау, қазіргі заманғы генетикалық заңдылықтарын қол жеткен табыстарымен танысу.
Дəрістердің тақырыптары: 1. Кіріспе. Генетика пəні жəне міндеттері. 2. Генетика ғылымының дамуының қысқаша тарихы. 3. Тұқым қуалаушылықтың материалдық негіздері. 4. Адам генетикасының негіздері.. 5. Адамдағы мутациялар. 6. Популяцияның генетикалық негіздері 7. Онтогенездің генетикалық негіздері 8. Эмбриогенездің кезеңдері. Ағзаның өсуі. Адамның конституциясы мен габитусы.
Оқыту дəріс, лабораториялық сабақ, СМЖӨЖ, СӨЖ түрінде өтеді. Сабақты бақылау – коллоквиум түрінде, жаба жұмыстары, өзіндік жұмыстарды тексері түрінде өтеді. Практикалық сабақтарда: - сұрау - пікірталас; - көрнекі құралдармен жұмыс жасау (кестелермен жұмыстану, микроскоппен жұмыс, дайын микропрепараттарды қарастыру, микропрепараттарды дайындау). Пререквизиттер: Қарастырылып отырған пəнді тиімді игеру жолында студенттердің мектеп бағдарламасы бойынша оқытылған алғашқы фундаментальді білімдері болу қажет. Бұл алдымен: өсімдік жасушасы, ұлпасы, оның түрлері, өсімдік мүшелері, олардың атқаратын қызметтері, ерекшеліктері, өсімдіктердің көбею жолдары, олардың биосферадағы маңызы туралы алғашқы түсініктер.
Аталып отырған пəнді оқу нəтижесінде студенттерде «Биология» пəніне арналған типтік бағдарламада көрсетілген білім, білік, дағды қалыптасады.
№ 1 дəріс Тақырып: Кіріспе. Адам генетикасы пəні жəне міндеттері. Мақсаты: Дəрістің мазмұны: Адам генетика-тұқым қуалаушылық, тұқым қуалау жəне өзгергіштік туралы ғылым. Адам генетикасының əдістері. Қазіргі заманғы генетиканың негізгі бөлімдері. Əдебиеттер: 1. Ченцов Ю.С. «Общая цитология» М.: МГУ, 1978, 1984, 1995 ж., 3-15 бет. 2. Заварзин А.А., Харазова А.Д. «Основы общей цитологии» Л.: ЛГУ, 1982 ж.
1.Ченцов Ю.С. «Общая цитология» М.: МГУ, 1978, 1984, 1995 ж., 3-15 бет. 2.Заварзин А.А., Харазова А.Д. «Основы общей цитологии» Л.: ЛГУ, 1982 ж.
№ 2 дəріс Тақырып: Генетика ғылымының дамуының қысқаша тарихы. Дəрістің мазмұны: Ғылымның тарихы жəне оның шығу көздері. Мендельден бастап, бүгінгі күнге дейінгі генетиканың дамуының негізгі кезеңдері. Генетика мен селекцияны дамытудағы алдыңғы қатарлы шетелдік жəне қазақстандық ғалымдардың рольдері.
1. Ченцов Ю.С. «Общая цитология» М.: МГУ, 1978, 1984, 1995 ж., 42 бет.
2. Э.Д.Робертис «Биология клетки» М.; 1984 ж. ОЖСӨЖ мазмұны: Эндоплазмалық тор. Гольджи аппараты, лизосома, митохондрия, пластидтердің, клетка орталықтарының химиялық құрамдары. СӨЖ мазмұны: Эндоплазмалық тор. Гольджи аппараты, лизосома, митохондрия, пластидтердің, клетка орталықтарының химиялық құрамдары.Клетка орталығы: олардың жануарлар клеткасында кездесуі. Нəзік құрылысы: репликациясы, клетка бөлінуіне қатысуы. Эукариот клеткасындағы кірпікшелер мен талшықтардың құрылысы. 1.Ченцов Ю.С. «Общая цитология» М.: МГУ, 1978, 1984, 1995 ж., 3-15 бет. 2.Заварзин А.А., Харазова А.Д. «Основы общей цитологии» Л.: ЛГУ, 1982 ж.
тасымалдаушысы. Хромосомалар, құрылысы, химиялық құрамы. Кариотип. Əдебиеттер: 1. «Руководство по цитологии» I, II том, Издательство «Наука», Москва-Ленинград, 1966ж ., 439-489 бет. 2. Э.Д.Робертис «Биология клетки» М.; 1984 ж., 32-57 бет.
1.Трошин А.С., Браун А.Д. и др. «Цитология», 3-132 бет. 2.Кухтина Ж.М. «Руководство к практическим занятиям по цитологии», 17-44 бет.
№ 4 дəріс Тақырып: Адам генетикасының негіздері. Дəрістің мазмұны: Адам-генетикалық зерттелудің объектісі. Адам генетикасын зерттеу əдістері. Генеалогиялық, цитогенетикалық жəне популяциялық əдістер. Ата-текке талдау жасау. Адам кариотипі Əдебиеттер: 1. Азимов, Айзек “Краткая история биологии. От алхимии до генетики”. М., 2002. 2. Ч. Дарвин “Происхождение вида”. 3. Фогель “Генетика человека” I-III т. 4. Weismann A., Das Keimplasma. Eina Theorie von der Veererbunq, Jena, Ficher, 1891.
мукополисахаридозалар-адамдағы жиі кездесетін аурулар. Мүшелер мен ұлпалар, қанның ұюы жүйесінің бұзылуларының нəтижесінде пайда болатын тұқым қуалайтынаурулар. Адамдағы трисомиялар: патау, Эдварс, Даун аурулары. Моносомиялардың синдромдары: Вольф-Хиршкорн, «Мысықша мияулау», Орбели синдромдары. Диагноз қою, емдеу.
1. 1. К.Қ.Мұхамбетжанов “Генетика” Алматы, 1994 ж. 120-132 беттер. беттер. 2. Лобашев М.Е., Ватти К.В., Тихомиров М.М. "Генетика с основами селекции" - М., Просвещение, 1979. 245-257 беттер. 3. К.Қ.Мұхамбетжанов “Генетика жəне селекция негіздері” Алматы, 1996 ж. 102-111 беттер.
Дəрістің мазмұны: Популяция жəне оның генетикалық құрылымы. Өздігінен ұрықтанатын жəне айқас ұрықтанатын организмдер популяциясы. Популяциялар мен таза линиялау туралы В Иогансен ілімі. Популяциялардағы тұқым қуалау.
Əдебиеттер: 5. Азимов, Айзек “Краткая история биологии. От алхимии до генетики”. М., 2002. 6. Ч. Дарвин “Происхождение вида”. 7. Фогель “Генетика человека” I-III т. 8. Weismann A., Das Keimplasma. Eina Theorie von der Veererbunq, Jena, Ficher, 1891.
№ 7 дəріс Тақырып: Онтогенездің генетикалық негіздері. Дəрістің мазмұны: Онтогенез. Онтогенез типтері. Жіктелудің генетикалық негіздері. Жіктелу кезеңдерінің бірізділігі. Жіктелудің негізгі механизмі Əдебиеттер: 4. 1. К.Қ.Мұхамбетжанов “Генетика” Алматы, 1994 ж. 120-132 беттер. беттер. 5. Лобашев М.Е., Ватти К.В., Тихомиров М.М. "Генетика с основами селекции" - М., Просвещение, 1979. 245-257 беттер. 6. К.Қ.Мұхамбетжанов “Генетика жəне селекция негіздері” Алматы, 1996 ж. 102-111 беттер.
нəрестенің дамуына əсері. Постнальды онтогенез. Ағзаның өсуі. Адамның конституциясы мен габитусы. Əдебиеттер: 9. Азимов, Айзек “Краткая история биологии. От алхимии до генетики”. М., 2002. 10. Ч. Дарвин “Происхождение вида”. 11. Фогель “Генетика человека” I-III т. 12. Weismann A., Das Keimplasma. Eina Theorie von der Veererbunq, Jena, Ficher, 1891.
медециналық-генетикалық кеңеске жіберуге негіздер. Медециналық-этикалық сипатта кездесетін қиындықтар.
13. Азимов, Айзек “Краткая история биологии. От алхимии до генетики”. М., 2002. 14. Ч. Дарвин “Происхождение вида”. 15. Фогель “Генетика человека” I-III т. 16. Weismann A., Das Keimplasma. Eina Theorie von der Veererbunq, Jena, Ficher, 1891.
№ 2 лабораториялық сабақ Тақырып: Адам генетикасы. сабақ мазмұны: Адам генетикасы. Адам генетикасын зерттеудің инбридологиялық əдісіне есептер шығару. Мақсаты: Адам генетикасы ерекшеліктерімен танысып, есептер шығаруды меңгеру Негізгі сұрақтар: 1. Адам гентикасын зерттеудің гибридиологиялық əдістері 2. Адам гентикасын зерттеудің гибридиологиялық əдістері бойынша есептер шығару.
зерттеудің гибридиололгиялық əдістері зерттеліп, тақырып
бойынша есептер
шығарылады. Гибридиологиялық карталар құрылады. Əдебиеттер: 1. Ватти К.В., Тихомирова М.М. "Руководство к практическим занятиям по генетике" - М., Просвещение, 1979 жыл, 180-186 беттер. 2. Хелевин и др. “Задачи по Общей и медицинской генетике”. М. 1976 жыл, 161-167 беттер.
№ 3 лабораториялық сабақ Тақырып: Онтогенездің генетикалық негіздері. Дəрістің мазмұны: Онтогенез. Онтогенез типтері. Жіктелудің генетикалық негіздері. Жіктелу кезеңдерінің бірізділігі. Жіктелудің негізгі механизмі Əдебиеттер: 7. 1. К.Қ.Мұхамбетжанов “Генетика” Алматы, 1994 ж. 120-132 беттер. беттер. 8. Лобашев М.Е., Ватти К.В., Тихомиров М.М. "Генетика с основами селекции" - М., Просвещение, 1979. 245-257 беттер. 9. К.Қ.Мұхамбетжанов “Генетика жəне селекция негіздері” Алматы, 1996 ж. 102-111 беттер.
№ 4 лабораториялық сабақ Тақырып: Популяциялар генетикасы жəне эволюцияның генетикалық негіздері. сабақ мазмұны: Популяциялар генетикасы тақырыбында есептер шығару
Негізгі сұрақтар: 1. Өздігінен ұрықтанатын жəне айқас ұрықтанатын популяциялар 2. Харди-Вайнберг заңы
тұқымқаулаушылық заңдылықтарын зерттеп, соған сəйкес есептер шығарылады. Əдебиеттер: 3. Ватти К.В., Тихомирова М.М. "Руководство к практическим занятиям по генетике" - М., Просвещение, 1979 жыл, 180-186 беттер. Хелевин и др. “Задачи по Общей и медицинской генетике”. М. 1976 жыл, 161-167 беттер
2.5 Əдебиеттер тізімі: 1. Трошин А.С., Браун А.Д. и др. «Цитология» 3 бет. 2. Кухтина Ж.М. «Руководство к практическим занятиям по цитологии» 3. «Руководство по цитологии» I, II том, Издательство «Наука», Москва-Ленинград, 1966ж . 4. Э.Д.Робертис «Биология клетки» М.; 1984 ж. 5. Зенгбуш «Молекулярная и клеточная биология» I - III тома 6. Р.І.Берсімбаев, К.Қ. Мұхамбетжанов “Генетика” І бөлім, Алматы 2002 ж. 7. К.Қ.Мұхамбетжанов “Генетика жəне селекция негіздері” Алматы, 1996 ж. 8. Лобашев М.Е., Ватти К.В., Тихомиров М.М. "Генетика с основами селекции" - М., Просвещение, 1979. 9. Инге-Вечтомов С.Г. Генетика с основами селекции. М. 10. Азимов, Айзек “Краткая история биологии. От алхимии до генетики”. М., 2002. 11. Ч. Дарвин “Происхождение вида”. 12. Фогель “Генетика человека” I-III т. 13. Weismann A., Das Keimplasma. Eina Theorie von der Veererbunq, Jena, Ficher, 1891. 14. Ватти К.В., Тихомирова М.М. "Руководство к практическим занятиям по генетике" - М., Просвещение, 1979.
15. Каминская Э.А. "Сборник задач по генетике" - Минск, Вышэйшая школа, 1982. 16. Г.В.Гуляев “Задачник по генетике” М., 1994 17. Ватти К.В., Тихомирова М.М. "Руководство к практическим занятиям по генетике" - М., Просвещение, 1979.
18. Травкин М.П. «Генетика в опытах и задачах». Белгород, 1970. 19. Хелевин и др. “Задачи по Общей и медицинской генетике”. М. 1976 20. А.У.Отаубаева “Генетика есептері”, Орал 2002 ж. 21. В.П. Щипков, Г.Н.Кривошенна “Общая и медицинская генетика” Учебное пособие для студентов медицинских вузов, М., 2003. 22. Азимов, Айзек, Бойд, Уильям “Расы и народы”. “Генная мутация и эволюция человека” М., 2004. “Генетика” (под ред. А.Жученко) М., 2004. 23. Азимов, Айзек “Краткая история биологии” от алхимии до генетики М., 2002.
5. «Адам генетикасы» пəні бойынша тапсырмаларды орындаумен тапсырудың кестесі № п/п Жұмыс түрі Тапсырмалардың мақсаты жəне мазмұны
Ұсынылған əдебиеттер Жұмыстарды орындау жəне
тапсыру мерзімдері (апта)
Баллдар Бақылау
түрлері 1.
Жобалар Баяндамалар: 1)Қоршаған ортаның мутагендері 2)Қазақстан Республикасындағы генетикалық зерттеулердің экология
мен табиғатты қорғаудың көкейтесті мəселелерімен байланысы. 3)Молекулалық генетиканың жаңа
жетістіктері. 4)Генетиканың обьектілері ретіндегі вирустар жəне бактериофактар. 5)Гендік инженерия.
1.С.Г. Инге-Вечтомов «Генетика с основами селекции». Москва
«Высшая школа».
1989год, 590стр. 2.Айала
Ф.Кайгер Дж.Современная генетика в 3т., М., Мир, 1998 г.
18. Фогель
Ф. , Мотульски А .,
3.Генетика человека. М., Мир., 1-3 том.1989-1990 гг.
06.10.2011 0-100
Проектіл
ер 2 Сарамандард ы орындау Дəрістер тақырыптарының білімдерін тереңдету ПОƏК тақырыптары бойынша əдебиеттер Əр сараман жұмысқа 2тəуліктен 0-100 Дəптер
кітаптар ды
тексеру 3.
СОӨЖ бойынша
тапсырмалар ды орындау (барлығы 15) Курстың тақырыптарын оқытушымен бірге сабақ кезінде жəне сабақтан тыс ПОƏК тақырыптарына сай Əрбір СӨЖ-ге 2 тəуліктен 0-100
Сканерле
нген дəптер
конспект
уақытта тереңдетіп оқу
лерін тексеру 4 Жазба
жұмысы ретіндегі аралық бақылау
(барлығы екі жұмыс)
Өткен тақырыптар бойынша білімінді тексеру
1-ші апта 3-ші апта 0-100
5 Аралық бақылау Өтілген тақырыптар бойынша алған
білімдерін тексеру ПОƏК
тақырыптары бойынша
Əр апта
сайын 0-100
6 Емтихан Білімді кешенді тексеру
Тест бойынша Емтихандар кестесі бойынша 0-100
Емтиха н кестесі бойын ша
Каталог: dmdocuments dmdocuments -> Қазақ филологиясы кафедрасы dmdocuments -> Айса байтабынов эпик жыршы dmdocuments -> Мүхамбетқалиев С., Ахметов К.Ғ, Ғабдуллин Х. А. Байүлы мен Жетіру және Төре, Төлеңгіт dmdocuments -> Көпбаева М. Р. ф.ғ. к., М. Әуезов атындағы Оңтүстік dmdocuments -> Н. С. Тілеуханов dmdocuments -> Т.ӘЛімқҰловтың «Қараой» ӘҢгімесіндегі махамбет тұЛҒасы акбулатова С. Б dmdocuments -> Батыс қазақстандық КҮй дәСТҮрін әлемге мойындатқан қҰрманғазы рухы с. Ә. Күзембай dmdocuments -> Кафедрасының отырысы шешімімен бекітілген. Педагогикалық жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған. Орал, 2011 жүктеу 0.69 Mb. Поделитесь с Вашими друзьями:
|