Ту ф 703-05-12. Пәннің оқу -әдістемелік кешені. Смж ту. Екінші басылым

ТУ Ф 703-05-12. Пәннің оқу –әдістемелік кешені. СМЖ ТУ. Екінші басылым. 
 
Жоғарыда  аталғандай,  сенімгерлік  операцияларын  банктің  арнайы  бөлімдері  жүргізеді.  Сонымен  қатар  несиелендірумен, 
депозиттерді және тағы басқаларды тартумен айналысатын банк бөлімшелері сенімгерлік бөлімшеден бөлек жұмыс істейді. Батыстың 
көптеген  банкирлері  сенімгерлік  бөлімдерді  «Басқа  бір  дүниенің  бөлігі  деп  атайды».  Бұның  барлығы  сенімгерлік  қызметтерді  банк 
ісінен  болу  мақсатын көздейді.  Сенімгерлік  бөлімнің қызметкерлері банктің  емес,  клиенттің  мүддесін қорғайтын  болғандықтан,  көп 
жағдайда клиент пен банктің мүдделері сәйкес келмеуі мүмкін, сондықтан сенімгерлік бөлімнің жұмысы несиелік және инвестициялық 
қызметтерінен бөлініп тасталған. 
Сенімгерлік  бөлімдер  өзінің  қызметімен  банкке  қосымша  табыс  әкеледі.  Сенімгерлік  қызметтерді  көрсеткені  үшін  банктер 
пайыздық  ұқсастық  болып  табылмайтын  комиссиялық  сыйақы  алады.  Дәстүрлі  банктік  және  сенімгерлік  операциялар  арасындагы 
негізгі айырмашылық осы болып табылады. 
Бәрімізге  белгілі,  Қазақстанда  1998  жылдың  1  каңтарынан  бастап  Мемлекеттік  зейнетақы  қорынан  басқа  мемлекеттік  емес 
зейнетақы  қорлары  құрыла  бастады.  Сондықтан  коммерциялық  банктердегі  сенімгерлік  қызметтердің  даму  келешегінің  көбеюіне 
әкелді. Одан да басқа қазақстандық банкирлер клиенттердің активтерін басқаруға байланысты басқалай операцияларды да қолына алуы 
мүмкін. 
 
Трасталық қызмет, есепте шартты міндеттеме ретінде қарас-тырылады. 
Банктің  есеп  саясатында  сенімгерлік  бөлімше  (департамент)  сенімгерлік  активтерін сақтау  үшін  жауапкершілікті өз  мойына 
алады,  олар  банк  активтері  болып  табылмайды  және  сол  ретте  банктің  қаржылық  есептілігіне  енгізілмейді.  Әдетте,  трастың  бөлек 
қолма-қол  шоттары  талап  етілгенге  дейінгі  депозит  және  мерзімді  депозит  түрінде  банкке  салынады.  Сенімгерлік  қызмет  үшін 
сыйақыға жататын табыстар мен шығындар банк табысында танылып және есепке алу негізінде жазылады. Есептегі сенімгерлік қызмет 
шартты міндеттемелер ретінде қарастырылады. 
Сенімгерлік қызметіндегі «актив» және «міндеттеме» терминдері әр түрлі болып аныкталады. «Активтер» басқа тұлғалардың 
меншігін  білдіреді,  ал  «міндеттемелер»  шоттар  типтерін  бөлу  кезінде,  қолма-қол,  негізгі  қарыз  немесе  табыс  ретінде  активтер 
класының бір бөлігі болып табылады. 
Сенімгерлік (траст) басқаруға берілген акшаның есебін жүргізу үшін келесідей шоттар ашылады: 
•  2203  Дербет  шоттарды  ашумен  банктің  сенімді  басқаруына  берілген  клиенттердің  ағымдағы  шоттары  «Сенімгер  занды 
тұлғаның ағымдағы (траст) шоты» және «Сенімгер жеке тұлғаның ағымдағы  (трасталық) шоты» 
• 4605 «Сенімгерлік (траст) операциялар бойынша банк қызметінен түскен комиссиялық табыс» 
• 7500 «Сенімгерлік (траст) басқаруға алынған клиенттердің ақшасы» 
•  7520  «Сенімгерлік  басқарудағы  бағалы  қағаздар»  -  жеке  дербес  шот  «Бағалы  қағаздарға  орналастырылған  клиенттердің 
ақшасы» 
•  7530  «Сенімгерлік  (траст)  басқарудағы  тазартылған  қымбат  металдар»  -  жеке  дербес  шог  «Сенімгерлік  басқарудағы 
тазартылған қымбат металдардың есебі» 
•  7540  «Сенімгерлік  (траст)  басқарудағы  басқадай  активтер»  -жеке  дербес  шот  «Сенімгерлік  (траст)  басқарудағы  басқа  да 
активтердің есебі». 
Сенімгерлікті басқару кезінде комиссиялық сыйақы баланстан тыс есепке алынады. 
 
7500, 
7520, 7530 және 7540 шоттары бойынша талдамалы есеп, әрбір клиент бойынша жеке дербес шоттарда жүргізіледі. 
Бухгалтерлік есепте сенімгерлік операциялар бойынша келесідей корреспонденциялар жүргізіледі: 
• Банктің сенімгерлік басқаруына ақшаны аудару үшін клиент-жеке тұлғаның сенімгерлік шотты ашуы: 
Дт 1001 «Кассадағы қолма-қол ақша» 
Кт  2860  «Банктік  қызмет  бойынша  өзге  кредиторлар»  баланстан  тыс  шотқа  кіріс  -  7500  «Сенімгерлік  (траст)  басқарудағы 
ақша». 
Банкке  сенімгерлік  басқаруға  ақшаны  аудару  үшін  клиент-заңды  тұлғаның  сенімгерлік  шотын  ашу  келесі  жолдармен 
жүргізіледі: 
- 
қолма-қол емес (теңге және шетел валютасымен): 
Дт 1051 «Банктің Қазақстан Республикасы Ұлттық банкіндегі корреспонденттік есепшоты» 
2203 «Клиенттің ағымдағы шоты» 
Кт 2860 «Банктік қызмет бойынша өзге кредиторлар» 
- 
қолма-қол (теңге және шетел валютасымен)  
Дт 1001 «Кассадағы қолма-қол ақша» 
Кт 2860 «Банктік қызмет бойынша өзге кредиторлар» баланстан тыс шотқа кіріс — 7500 «Сенімгерлік басқарудағы ақшалар» 
Келісімшарт бойынша құрылтайшыға сыйақыны есептеу:  
Дт 5921 «Банктік қызметтен  басқалай шығыстар» 
 
Кт 2860 «Банктік қызмет бойынша өзге кредиторлар» Сенімгердің ақшаны басқарғаны үшін комиссиялық сыйақы: 
 
Дт 1001 «Кассадағы қолма-қол ақша» 
1051 «Банктің Қазақстан Республикасы Ұлттық банкіндегі кор-респонденттік есепшоты» 
2203 «Клиенттердің ағымдағы шоты» 
Кт 4605 «Банктің сенімділік (траст) операцияларында көрсеткен қызметі бойынша комиссиялық табыстар». 
Негізгі қарызды қайтару кезінде келісімшарт бойынша комиссия ұстап қалады: 
Дт 2860 «Басқалай кредиторлар» 
Кт 4605 «Банктің сенімгерлік (траст) операцияларында көрсеткен қызметі бойынша комиссиялық табыстар». 
Сенімгерлік (траст) басқаруға берілген ақшалар орналастырылғанда келесі операциялар жүзеге асырылады: 
• Ақшаны шетел валютасына, бағалы қағаздарға немесе банкаралық  несиелерге орналастыру: 
Дт 2860 «Банктік қызмет бойынша өзге кредиторлар»  
Кт 1051 «Банктің Қазақстан Республикасы Ұлттық банкіндегі корреспонденттік есепшоты» 
Баланстан тыс шоттар бойынша: 
Кіріс 7500 «Сенімгерлік (траст) басқарудағы активтері» Шығыс 7500 «Сенімгерлік (траст) басқарудағы активтері» 
•
 
Ақша   шетел   валютасындағы   бағалы   қағаздарға орна-ластырылғанда: 
Дт 2860 «Өзге кредиторлар» 
Кт 2858 «Банктің шетел валютасы бойынша валюталық ұзақ позициясы»- теңгемен бір уақытта; теңге түрінде: 
Дт 1859 «Шетел валютасының теңгемен көрсетілген қарсы құны (валюталық ұзақ позицияның)» 
Кт  2860 «Өзге кредиторлар». 
•
 
Бағалы қағаздар үшін ақшалай қаражаттарды аударған кезде: 
Дт 2860 «Өзге кредиторлар» 
Кт 1051 «Банктің Қазақстан Республикасы Ұлттык банкіндегі корреспонденттік есепшоты». 
• Сенімгерлік операцияны жүзеге асырған кезде сенімгер құрылтайшысынан салық алынады: 
Дт 2860 «Өзге кредиторлар» 
Кт 2851 «Салық және басқа да міндетті төлемдер бойынша есеп айырысу» 
•
 
Салықтың бюджетке аударылуы: 

ТУ Ф 703-05-12. Пәннің оқу –әдістемелік кешені. СМЖ ТУ. Екінші басылым. 
 
Дт 2851 «Салық және басқа да міндетті төлемдер бойынша есеп айырысу» 
Кт 1051 «Қазақстан Республикасының Ұлттық банктегі банктің корреспонденттік шоты». 
 
3.
 
Факторигтік операциялар есебі 
Егер  де  кәсіпорынның  дебиторлық  қарыз  көлемі  жинақталып.  сол  кезде  қолма-қол  ақшаға  қажеттілік  пайда  болса,  онда  бұл 
кәсіпорын  өзінің  қаржылық  қызметін  жақсарту  мақсатында  коммерциялық  банктерден  не  болмаса  мамандандырылған  факторингтік 
компаниялардан көмек сұрауларына болады. 
Факторинг дегеніміз не? 
Факторинг — коммерциялық несие шартына сәйкес факторингтік компанияның тауарлар мен қызметтерді өткізу үрдісінде 
пайда болатын төленбеген борыштық талаптарды қайта табыстау. 
Факторингтік  қызметтерді  коммерциялық  банктер  немесе  мамандандырылған  факторингтік  компаниялар  ұсынады. 
Коммерциялық  банктер  бұл  қызметті  90-жылдардың  басынан  атқара  бастады.  Және  факторингтік  операцияларды  жүзеге  асыру, 
банктерде  арнайы  құрылған  бөлімшелерге  жүктелді.  Сонымен  қатар  аталған  салада  тәжірибенің  жоқтығы  және  дүниежүзілік 
тәжірибені сипаттайтын анықтамалық және ғылыми әдебиеттердің болмауы, факторингті енгізуде көптеген қиындықтармен қатар бұл 
ұғымды дұрыс түсінбеуге әкеледі. 
Факторингті кысқа мерзімді несиелендіру мен делдалдық ком-мерциялық қызметтердің айрықша түрі ретінде түсінуге болады: 
Басқаша  айтқанда,  өзінің  клиентінің  борышкерлерінен  ақшалай  қаражаттарын  өндіру  және  борышты  басқару  жөніндегі  арнайы 
мекеменің  қызметі.  Кәсіпорынның  дебиторлық  берешегін  накты  есепке  алу  қаржылық  менеджерге  күмәнді  қарыздарды  өтеуге 
арналған  тәуекел  қорын  қалыптастыруға  көмектеседі.  Қаржылық  менеджер  сонымен  қатар  фактор-банктан  сатып  алушының  төлем 
қабілеттігі жайында акпарат алуы мүмкін. 
Жеке  құқықтық  Халықаралық  институтымен  1988  жылы  қабылданған  халықаралық  факторинг  туралы  конвенцияда  – 
операцияны факторинг деп тану үшін кемінде 4 нышанның екеуін қанағаттандыру қажет: 
- 
борыштық    талаптарды    алдын    ала    төлеу нысанында несиелеудің болуы; 
- 
жабдықтаушының бухгалтерлік есебін жүргізу; 
- 
борышты инкассолау; 
- 
жабдықтаушыны несиелік тәуекелден сақтандыру. 
 
Шетелде  факторингтік  компаниялар  факторингтен  басқа  да  сервистік  кызметтің  келесі  түрлерін  ұсынады:  кәсіпорын-клиент 
үшін  бухгалтерлік  есепті  қою,  дебеттік  бухгалтерия,  аудит  жүргізу,  әр  түрлі  статистиканы  даярлау  (ақпар,  шолу).  Одан  басқа  олар 
соңгы  кездері  сыртқы  саудаға  да  қызмет  етеді.  Оны  несиелеу  барысында  төлем  мерзімі  30  күннен  120  күнге  дейінгі  шетел  сатып 
алушыларына  қатысты  экспортшының  талаптары  сатып  алынады.  Жабдықтау  құнының  80  пайызы  тез  арада  бірден  төленсе,  қалған 
сомасы экспорттық түсім ақшаға тәуелсіз белгіленген мерзімде төленеді. 
Факторингтің негізгі артықшылықтары неде? 
Біріншіден, клиенггің  төлем  қабілеттігімен  байланысты  тәуекелді  төмендететін  төлем  мерзімін қысқартуға  мүмкіңдік  береді, 
сонымен қатар кәсіпорынның айналымын жылдамдатады. 
Екіншіден,  факторинг  өздерінің  клиенттерінің  толем  қабілеітілігін  тексеру  және  талаптарга  қатысты  бухгалтерлік  есепті 
жүргізу  жөніндегі  еңбексыйымдылығы  жұмысты  азайтуға  мүмкіндік  береді.  Барлық  мәселелерді  шешуді  фактор-фирма  (банк)  өз 
мойнына алады. 
Үшіншіден,  ірі  коммерциялық  банктер  иеленген  фактор-фирмалар  шоттарды  уақытында  төлеткізеді.  Банктер  әр  түрлі 
фирмалардың  қаржылық  жағдайы  туралы  ақпаратпен  алмасып  тұратыны  белгілі.  Факторингті  пайдалану  кезінде  төлем  мерзімі 
бұзылган жағдайда кәсіпорынның іскерлік репутациясына кері әсерін тигізуі мүмкін. 
Банктік тәжірибеде факторинг — бұл дебиторлық борышты табыстау орнына банктің клиентке көрсеткен қаржылық кызметі. 
Бұл қызметтің мәні келесіде - банк клиенттен карызды кайтару құкын алып және оған борышкерлердің талабын бөліп төлейді, яғни 
борышкерлерге  олардың  төлем  мерзімі  басталғанға  дейін  қарыздын  70-90  пайызын  қайтарады.  Сыйақыны  шегергеннен  кейінгі 
соманың  қалған  бөлігі  қарызды  толық  өтегеннен  кейін  барып  қайтарылады.  Нәтижесінде  банк  клиентіне  қарызды  тезірск  қайтарып 
алуға мүмкіндік туады, сол үшін банкке комиссия телейді. 
Коммерциялық  банктің  факторингтік  бөлімі  мен  операцияларды  жүзеге  асыру  бойынша  жабдықтаушының  арақатынастары 
келісім-шартпен реттеледі (1-қосымша). Айта кететін жәйт, дәстүрі нысандағы факторингтік мәміле тек жабдықтаушыға ғана қызмет 
көрсетеді.  Компания  келісімшартка  отырмас  бұрын  әлеуетті  клиенттің  экономикалық  және  қаржылық  жағдайын,
1
 
қызмет  көрсету 
аясын,  еткізетін  өнім  түрлерін,  нарық  конъюнктурасын  зерттеп  оқиды.  Сонымен  қатар  талдау  жүргізу  үшін  кәсіпорынның  сонғы 
жылдардағы  балансы  мен  қаржылық  нәтижелері  туралы  есептері  де  талап  етіледі.  Негізгі  назарды  кәсіпорынның  клиенттер  санына 
және  тұрақты  немесе  кездейсоқ  сипатта  болуы  мүмкін  іскерлік  байланыстарына  аудару  қажет.  Бұндай  талдау  1-2  аптаға  созылалы. 
Одан кейін компания қызмет көрсетуге келіседі немесе бас тартады. 
Егер  кәсіпорын  факторингтік  компанияның  клиенті  болса,  онда  ол  сатып  алушыларға  қойылған  барлық  шот-фактураларды 
компанияға  бағыттайды.  Ол  оны  талдағаннан  кейін  барып,  сатып  алушылардың  төлем  қабілетін  анықтайды.  Клиент  әрбір  құжат 
бойынша төлеуге келісімін алуы тиіс. Оған 24 сағаттан 2-3 күнге дейін уақыт беріледі. 
Факторингтік  келісімшартта  операциялар  бойынша  шекті  сома  және  факторингтік  белімнің  төлемді  жабдықтаушының 
пайдасына жүзеге асыруы тиіс жағдайларын анықтау әдісі; факторингтің ашық (дебитор бөлімшенің мәмілеге қатысу туралы хабардар) 
не жабық (дебитор мәміленің бар не жоғы туралы хабардар етілмейді); қажет жағдайда кері талап (регресс) құқы, яғни талапты кері 
қайта табыстау (жабдықтаушыға қайтару) қарастырылады. 
Төлеушінің  өзінің  міндеттерін  орындаудан  бас  тартқан  жағдайында  келісімшартта  регресс  құқы  ескерілетін  болса,  онда 
факторинггік бөлімге өткізілген төлем тапсырмасы жабдықтаушының өзіне қайтарылады. Дегенмен, төлеушінің төлеуге кабілетсіздігі 
немесе  даулы  тартыстардың  пайда  болу  сәттері  ең  аз  мөлшерде  кездесетіндіктен,  әлемдік  тәжірибеде  регресс  құқы  қарастырылған 
келісімшарт  өте  сирек  жағдайда  кездеседі.  Көбінесе  регресс  құқысыз  мәмілелер  жасалынады:  банктің  факторингтік  бөлімі  төлемеу 
тәуекелін өз мойнына алады. 
Факторинг барысындағы құжат айналымының сызбасы 1-суретте келтірілген. 
 
1 
 
 
 
          2     3      6 
4 
 
 
5 
 
 
 
1-
сурет. 
Факторинг кезіндегі қркаттар айналымының сызбасы 
 
1 -   
төлем мерзімі көрсетілген шот-фактураны сатып алушыға өнімді жөнелту және жіберу; 
2 -   
жабдықтаушы     шот-фактураның     көшірмесін фактор- фирмаға ұсынады; 
Жабдықтаушы 
Сатып алушы 
Факторингтік  
компания 
Сатып алушының 
несиелік ұйымы 

ТУ Ф 703-05-12. Пәннің оқу –әдістемелік кешені. СМЖ ТУ. Екінші басылым. 
 
3 -   
шот фактураны төлеу (шот сомасының 80 пайызын); 
4 -   
сатып алушы төлем мерзімі келген кезде жабдықтаушының шоты бойынша төлемді төлеу туралы тапсырмасын өз 
банкісіне береді; 
5 -   
шотты  төлеу  және  ақшаны  фактор-фирманың шотына 
       
аудару; 
6 -   
фактор фирманың жабдықтаушымен түпкілікті есеп айы- 
       
рысуы. 
Факторинг бойынша мәмілеге отыру барысында ең негізгісі міндеттеменің есебі мен шекті соманың есеп айырысу әдісін алдын 
ала анықтау. Әлемдік тәжірибеде шекті соманы анықтаудың үш әдісі бар: 
1. Жалпы лимитті анықтау. Әрбір төлеушіге оған қайта табысталатын төлем тапсырмаларын факторингтік бөлімнің автоматты 
түрде төлеуінің шегінде жаңарып отыратын лимит бекітіледі. Егер жабдықтаушы алдындағы төлеушінің қарызы белгіленген сомадан 
асатын  болса,  онда  факторингтік  келісімшарттын  ережесіне  сәйкес  сатып  алушының  жабдықтаушы  алдындағы  борышты  өтеуге 
арналған барлық төлемдер төлеушінің дәрменсіз жағдайында бірінші кезекте факторингтік бөлімге (жабдықтаушы мүддесіне жасалған 
төлемдердің орнын толтырғанша), одан соң барып жабдықтаушының  шотына түсе бастайды. 
2.  Жөнелтудің  айлық  лимитін  анықтау.  Мұнда  бір  төлеушіге  бір  ай  шеңберінде  жөнелтілетін  тауарлар  сомасының  мөлшері 
белгіленеді. Егер жабдықтаушы ол сомадан аспайтын болса, онда ол күмән қарыздың пайда болу тәуекелінен сақтандырылады. Кейде 
ол айға емес, аптаға да белгіленуі мүмкін. 
3. Жекелей мерзім бойынша сақтандыру. Аталған әдіс өндірістік және өткізу қызметінің өзіңдік ерекшелігіне байланысты, яғни 
бұл  жерде  сатушының  белгілі  бір  тұлғаларға  ғана  емес  тауарларды  жекелеген  сатып  алушыларға  қосады,  яғни  ірі  сомаға  «бірлік» 
мәмілелер жасалады. Ондай жағдайда шекті сома әрбір тапсырыстың толық құны болып табылады. 
Шаруашылық тәжірибесі керсеткендей факторингтік қызмет көрсету әсіресе шағын және орта кәсіпорындар үшін тиімді болып 
келеді. Факторинг шағын және орта бизнес кәсіпорындарының басшылығы мен қызметкерлеріне өндірістік мәселелерге шоғырлануға 
және  пайданы  жоғарылатуға,  төлемдердің  көп  бөлігін  алуды  жеделдетуге,  борышты  толық  толеуді  кепілдеуге,  шоттарды  жүргізу 
бойынша шығыстарды азайтуға мүмкіндік береді. Бұның бәрі кәсіпорынның қаржылық жағдайына оң әсер етеді. 
Қазіргі таңда біздің ақша нарығымыздағы факторинг позициясы біртіндеп түрақтанды. Дегенмен, ол әзірде банктік операция 
ретінде  дамуда.  Республикамызда  орта  және  шағын  кәсіпорындардың  құрылуы  мен  дамуы  ынталандыратындықтан,  факторингтің 
болашақта кең етек алады деген үміт бар. 
Факторингтік  қарыздар  баланстық  операция  болып  табылады.  Осындай  жолмен  құрылған  табыс  еңбекпен  табылған  табыс 
ретінде есепке алынады. 
Факторингтік операциялардың есебі келесі шоттарда жүргізіледі: 
1407   «Клиенттерге факторинг» 
4608   «Өзге де комиссиялық кірістер» 
2860   «Банктік қызмет бойынша өзге кредиторлар» 
1050   «Банктердін корреспонденттік есепшоттары» 
7339   «Әр түрлі құндылықтар мен құжаттар» 
Мысалы: 
ЖШС «А» төлем мерзімі 30 күнге ұзартылған 100 ақшалай бірлік (мың теңге) құнымен тауарды жеткізу туралы келісімшартқа 
отырды деп болжайық. Сол уақытта ЖШС «А» банкпен факторингтік келісімшартқа отырады. Келісімшартта сатып алушыға тауарды 
жеткізгеннен кейін банк сатушыға алдын ала телем түрінде қойылымньң 80 пайызын төлеу жағдайы қарастырылады. Қалдық (қойылым 
сомасынан,  алдын  ала  төлем  сомасынан  банк  комиссиясын  алып  тастаймыз)  сатушыға  дебитордан  ақша  түскен  күні  төленеді. 
Факторинг операциялары бойынша банктік комиссия 2 пайызды кұрайды. 
ЖШС  «А»  тауардың  жөнелтілуін  растайтын  төлем  құжаттары  түскен  күні,  банк  100  мың  теңге  сомасы  көлемінде  келесі 
бухгалтерлік жазбаны жүзеге асырады: 
Дт 1407 «Клиенттерге факторинг» 
Кт 2860 «Банктік қызмет бойынша өзге кредиторлар» 
Сол уақытта 7339 «Әр түрлі құндылықтар мен құжаттар» шотында клиенттен қабылданған құжаттар (шоттар, келісімшарттар) 
көрініс табады. 
Факторингтік мәміленің шартына сәйкес банк ЖШС «А»-ға қойылатын тауар сомасыньщ 80 пайызын (80 мың теңге) төлейді 
және келесі бухгалтерлік жазбаны жүзеге асырады: 
Дт 2860 «Банктік қызмет бойынша өзге кредиторлар» 
Кт 1050 «Банктердің корреспонденттік есепшоттары». 
Факторингтік операциялар бойынша банк 2 пайыз мелшерінде комиссиялық сыйақыны есептейді (2 мың теңге) 
Дт 2860 «Банктік кызмет бойынша езге кредиторлар»  
Кт 4608 «Өзге де комиссиялық кірістер». 
Борышкерден (100 мың теңге) ақша түскен кезде банк келесі бухгалтерлік жазбаны жүзеге асырады: 
Дт 1050 «Банктердің корреспонденттік есепшоттары»  
Кт 1407 «Клиенттерге факторинг» 
Сол уақытта 7339 «Әр түрлі құндылықтар мен құжаттар» шотынан клиенттен қабылданған құжаттар шығынға жазылады. 
Факторинг  мәмілесінің  шарты  бойынша  банк  ЖШС  «А»-ға  ақша  қаражаттарыньщ  қалған  сомасын  аударады  (факторинг 
бойынша сыйақыны шегергенде 18 мың теңге). 
Дт 2860 «Банктік қызмет бойынша өзге кредиторлар» 
Кт 1051 «Банктің Қазақстан Республикасының Ұлттық банкіндегі корреспонденттік есепшоты» 

жүктеу 5.01 Kb.

Поделитесь с Вашими друзьями: