«Көркемөнерден білім беру: өнер – теориясы – əдістемесі» сериясы Серия «Художественное образование: искусство – теория – методика»
жүктеу 5.05 Kb. Pdf просмотр
|
| ISSN 1728-8657 Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті Казахский национальный педагогический университет имени Абая Х А Б А Р Ш Ы В Е С Т Н И К B U L L E T I N «Көркемөнерден білім беру: өнер – теориясы – əдістемесі» сериясы Серия «Художественное образование: искусство – теория – методика» Series of «Art education: art – theory – methods» № 1(50), 2017 Алматы Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті Казахский национальный педагогический университет имени Абая Х А Б А Р Ш Ы В Е С Т Н И К B U L L E T I N «Көркемөнерден білім беру: өнер – теориясы – əдістемесі» сериясы Серия «Художественное образование: искусство – теория – методика» Series of «Art education: art – theory – methods» № 1(50) Алматы, 2017 Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университетi ХАБАРШЫ «Көркемөнерден білім беру: өнер - теориясы - əдістемесі» сериясы №1(50), 2017 2001 ж. бастап шығады. Шығару жиiлiгi – жылына 4 нөмiр Бас редактор: п.ғ.д., проф Б.А. ƏЛМҰХАМБЕТОВ Ғылыми редактор: өнер.д., проф.қ.а. Ш.С.Тұрғанбаева Редакция кеңес мүшелері: өнер.д., проф.академик РАЕ Т.М. Степанская (Ресей), өнер.д., доц. Л.И. Нехвядович (Ресей), п.ғ.д., проф. академик А.И. Гурьев (Ресей), өнер.д., проф. В.А. Сидоров (Ресей), т.ғ.д., проф. А.П. Ярков (Ресей), проф.қ.а. Gulmes Reser (Түркия), проф. Xie Henging (Қытай), п.ғ.д., проф. К.Д. Добаев (Қырғызстан), өнер.к., доцент И.В. Черняева (Ресей), PhD докторы R.Abazov (АҚШ), п.ғ.к., доцент А.А. Момбек, п.ғ.к., доцент Л.Ш. Какимова, п.ғ.к.,проф.қ.а. А.С.Сманова, п.ғ.к., доцент Ш.А. Акбаева, əскер.ғ.к. В.В. Ващенко, өнер.к., проф.қ.а. М.Э. Султанова, п.ғ.к.,проф.қ.а. Ж.Н.Шайгозова © Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университетi, 2017 Қазақстан Республикасының мəдениет жəне ақпарат министрлiгiнде 2009 жылы мамырдың 8-де тіркелген №10099-Ж Басуға 04.05.2017. қол қойылды. Пiшiмi 60х84 1 / 8 . Көлемi 23,25 е.б.т. Таралымы 300 дана. Тапсырыс 87. 050010, Алматы қаласы, Достық даңғылы, 13. Абай атындағы ҚазҰПУ Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университетiнiң «Ұлағат» баспасы МАЗМҰНЫ СОДЕРЖАНИЕ CONTENT I БӨЛІМ. КӨРКЕМДІК БІЛІМ РАЗДЕЛ I. ХУДОЖЕСТВЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ Nurdaulet Đsabek Çağdaş bilgisayar teknolojisine yeni bakış açısı........................................................................................... Doszhanova A.B., Ibragimov A.I. Scientific-pedagogical bases of using the system "usta-shakіrt" in the formal and informal art education of Kazakhstan....................................... Келденова К.К., Кожагулов Т.М. Основы художественно-эстетического воспитания младших школьников в системе дополнительного образования в мировой художественной педагогике................................... Қожағулов Т.М., Джанаев М.Б. Білімгерлердің көркем- шығармашылық жəне педагогикалық белсенділігін дамыту...................................................................................... Қожағұлов А.Т. Көркем қиял мен шығармашылық процесстің философиялық қабылдау мəселесі..................... Найманов Б.Т., Жикенова Д.А., Канленов М.Ғ-М. Графикадағы линогравюра əдіс-тəсілдерін жоғары оқу орындарындағы студенттерге үйрету жолдары................... Омарова Е.Ө., Джазыкпаева Ш.С. Спорт киімдерінің конструктивті параметрлерін динамикалық сəйкестіктің эргономикалық көрсеткіштері бойынша талдануы............. Батталханов Е.З., Нарибай Р.Ж. Воспитание нравственности на основе творчества шакарима................. Омарова Е.Ө., Джазыкпаева Ш.С. Палуандарға арналған спорттық киімнің тұтынушылық талаптарын зерттеу жəне белгілеу............................................................. Рабилова З.Ж., Турдугулов Ж.А. Болашақ бейнелеу өнері мұғалімдеріне кескіндемені оқытудың теориялық негіздері................................................................................... Kystaubayeva B.K., Ibragimov A.I. Historical analysis of the problem of children’s creative abilities............................... Исниязов З.Н. Принципы экологии в дизайн- проектировании....................................................................... Омирбаев Қ.А., Кенжебаева К.Т., Ақашев Қ. Бейнелеу өнері сабақтарында табиғат жанрын оқыту......................... Киргизбекова С.С., Дошибекова А.Б. Всемирная выставка expo: история и талисманы.................................... 3 8 14 18 24 27 32 37 42 46 50 55 59 64 Казахский национальный педагогический университет имени Абая ВЕСТНИК Серия «Художественное образование: искусство - теория - методика» №1(50), 2017 Выходит с 2001 года. Периодичность – 4 номера в год Главный редактор: д.п.н., проф. Б.А. АЛЬМУХАМБЕТОВ Научный редактор: д.иск.ассоц. проф. Ш.С.Турганбаева Редакционная коллегия: д. иск., проф.академик РАЕ Т.М. Степанская (Россия), д.иск.доц. Л.И. Нехвядович (Россия), д.п.н., проф. академик А.И. Гурьев (Россия), д. иск.проф. В.А. Сидоров (Россия), д.и.н.проф. А.П. Ярков (Россия), ассоц. проф. Gulmes Reser (Турция), проф. Xie Henging (Кытай), д.п.н., проф. К.Д. Добаев, (Кыргызстан) к.иск доцент И.В. Черняева (Россия), д. PhD R.Abazov, к.п.н., доцент А.А. Момбек, к.п.н., доцент Л.Ш. Какимова, к.п.н.асс.проф. А.С. Сманова, к.п.н., доцент Ш.А. Акбаева, к.воен.н. В.В. Ващенко, к.иск.н., асс.проф. М.Э. Султанова, к.п.н.асс.проф. Ж.Н. Шайгозова © Казахский национальный педагогический университет имени Абая, 2017 Зарегистрировано в Министерстве культуры и информации Республики Казахстан 8 мая 2009 г. №10099-Ж Подписано в печать 04.05.2017. Формат 60х84 1 / 8 . Объем 23,25 уч.-изд.л. Тираж 300 экз. Заказ 87. 050010, г. Алматы, пр. Достык, 13. КазНПУ им. Абая Издательство «Ұлағат» Казахского национального педагогического университета имени Абая Nurke M.S., Smanova A.S. Problems of formation of analytical skills of students on the basis of conceptual art....... Бейсенбаев К., Бердиева А. Задачи и функции визуального языка современного графического плаката.... Киргизбекова С.С., Байкулаков Е.Т. Требования к формированию профессиональных компетенций будущих дизайнеров............................................................... Лесбекова Ж.У., Бейсенбаев С.К. Творческая концепция в дизайне одежды................................................. Мизанбаев Р.Б., Жанту Қ.Т. Портрет жазудың əдістеме жолдары................................................................................... II БӨЛІМ. МУЗЫКАЛЫҚ БІЛІМ РАЗДЕЛ II. МУЗЫКАЛЬНОЕ ОБРАЗОВАНИЕ Джексембекова М.И. Методические приемы по разработке пластики и гибкости казахского танца.............. Кумаржанов А.М. Би өнерінің тарланы.............................. Мұстафаев Е.Ж. Күй өнерінің берер тəрбиесі жайлы....... Рузденова А.Б. Музыкалық білім беру жүйесін компьютерлендірудің маңыздылығы.................................... Жaрмaғaнбeтoвa Ж.Р. Музыкa aрқылы бacтaуыш cынып oқушылaрынa ұлттық тəрбиe бeрудің пeдaгoгикaлық нeгіздeрі......................................................... III бөлім. СƏНДІК ҚОЛӨНЕР РАЗДЕЛ III. ДЕКОРАТИВНО-ПРИКЛАДНОЕ ИСКУССТВО Мақұлбек А.Б., Бейсенбаев С.Қ. Қазақтың ұлттық кестесі....................................................................................... Абижанова А. Ш., Айдарова З.Ш. Батиктің түрлері мен жасалу технологиясының ерекшеліктері.............................. Майкыбекова Ж.А., Солтанбаева Г.Ш. Разновидности мотивов в казахской традиционной технике курак............. IV БӨЛІМ. ӨНЕРТАНУ РАЗДЕЛ IV. ИСКУССТВОВЕДЕНИЕ Коротин С.Н. Организация выставки и требования к ее провелению в системе подготовки современного специалиста............................................................................. Турганбаева Ш.С., Бахретдинова Г.К., Килибаев Н. К вопросу отражения красоты мира в ювелирном искусстве Казахстана.............................................................. 70 74 79 83 89 92 100 104 107 111 117 122 125 130 133 Kazakh National Pedagogical University named after Abai BULLETIN A series of «Art education: art - theory - methods» №1(50), 2017 Periodicity – 4 issues per year. Published since 2001 The chief editor: doktor of pedagogical sciences, professor B.A. ALMUHAMBETOV Deputy Chief Editor: Doctor of Arts, associated Professor Sh.S. Turganbayeva Editorial Board: D. Doctor of Arts , Professor, Academician T.M. Stepanskaya (Russia), D. Doctor of Arts, associated Professor L.I. Nekhvyadovich (Russia), Doctor of Pedagogical sciences., Professor, Academician A.I. Guriev (Russia), D. Doctor of Arts. Professor V.A. Sidorov (Russia), Doctor of historical Sciences, Professor A.P. Yarkov (Russia), Associated Professor Gulmes Reser (Turkey), Professor Xie Henging (China), PhD., Professor K.D. Dobaev, (Kyrgyzstan), K. Candidate of Arts, associated Professor I.V. Chernyaeva (Russia), PhD R D. Abazov, Candidate of Pedagogical Sciences, Associated Professor A.Mombek, Ph D., associated Professor L.S. Kakimova, Candidate of Pedagogical Sciences, Associated Professor A.S. Smanova, Candidate of Pedagogical Sciences., Associated Professor S.A. Akbaeva, Ph D in military sciences V.V. Vashchenko, Candidate of Arts, Associated Professor M.E. Sultanova, Candidate of Pedagogical Sciences, Associated Professor Zh. Chaikozova © Kazakh National Pedagogical University named after Abai, 2017 Registered in the Ministry of Culture and Information of the RK, 8 May, 2009 № 10099-Ж. Signed to print 04.05.2017. Format 60x84 1/8. Book paper. 23,25 300 copies. Order 87. 050010, 13 Dostyk ave., Almaty. KazNPU. Abai Publisher "Ulagat" Kazakh National Pedagogical University named after Abai Шүкірбеков Қ.Т. Ə.Қастеевтің қайталанбас қолтаңбасы.. Рысымбетов Е.Қ. Заманауи көркемөнердің табиғаты мен оның қызметі.................................................................... Кайранов Е.Б., Карымсаков А.Ж., Сатаев Н.К., Тайнов С.А. Станковые произведения художников монументальной живописи Казахстана: новые стили и техники..................................................................................... Абитаева Г.Т. Ресей жəне Қазақстан балалар телеарнасы: салыстырмалы талдау....................................... Байсеңгіров М.Қ. Бағалы тастардың қасиеттері мен жіктелуі.................................................................................... V БӨЛІМ. БАСТАПҚЫ ƏСКЕРИ ДАЙЫНДЫҚ РАЗДЕЛ V. НАЧАЛЬНАЯ ВОЕННАЯ ПОДГОТОВКА Ващенко В.В. Воспитание молодого поколения на боевых традициях казахских батыров.................................. Кунай С. Орта мектептегі дене тəрбиесі сабағын ұйымдастыру жəне өткізу əдістемесі.................................... Оспанкулов Е.Е., Баймурзаев Е. Қазақ халқының тектілігін жастарға мұра ете отырып ерлік пен елжандылыққа тəрбиелеу....................................................... Мартикьян А.С. Организация и методика проведения военнизированных игр........................................................... Сеитова А.Л., Ануарбекова И. Бастапқы əскери дайындық мұғалімінің имиджі.............................................. VI БӨЛІМ. КӨРМЕЛЕР. КОНКУРСТАР РАЗДЕЛ VI. ВЫСТАВКИ. КОНКУРСЫ 137 140 146 151 156 160 164 169 173 178 182 Абай атындағы ҚазҰПУ-нің ХАБАРШЫСЫ,«Көркемөнерден білім беру: өнер – теориясы – əдістемесі» сериясы, №1(50), 2017 ж. 3 І БӨЛІМ. КӨРКЕМДІК БІЛІМ РАЗДЕЛ І. ХУДОЖЕСТВЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ УДК 378.02:37.016 МРНТИ 14.35.09 prof. dr. Nurdaulet Đsabek 1 1 Abay Kazak Milli Pedagog Univertysi ÇAĞDAŞ BİLGİSAYAR TEKNOLOJİSİNE YENİ BAKIŞ AÇISI Abstract Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev Mesajı'nda, bilgisayar grafikleri dahil olmak üzere yeni bilgi teknolojilerinin özel rolünü, belirtilen XXI yüzyılda küresel gelişme çağında tüm iş alanlarında entegre olacagini bellirtti. Kağıt bilgisayar grafikleri yaratıcı programların geliştirilmesi yönünde gelecek tasarımcıları, uzmanlar eğitim özelliklerini tartışır. Yazar, profesyonel kompozit görevleri ve yaratıcı projeler çeşitli bağımsız kararına gelecek uzmanlar tasarımcıları hazırlamak için bilgisayar grafikleri, mesleki yeterlilik gelişim eğitim programları metodolojik yönlerini ortaya koymaktadır. Dikkate küreselleşmenin mevcut koşullar alarak, bilgisayar grafikleri dahil bilgisayar teknolojisinin büyük önemi, yüksek sanat eğitimi alanında rolünü ortaya koymaktadır ve bu alanda öğrencilerin eğitimini iyileştirmek üzere bazı yöntemler öneriyor. Anahtar Kelimeler: bilgisayar teknolojisi, grafik sanatlar, tasarım, metodoloji Аңдатпа Н.Е. Исабек 1 1 п.ғ.д ., Абай атындағы ҚазҰПУ, профессоры, Алматы қ., Қазақстан ЖАҢА АҚПАРАТТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРҒА ЗАМАНАУИ КӨЗҚАРАС Елбасы Н.Ə. Назарбаев «XXI ғасыр жаһандық дамудың заманы, адамзат баласы жаңа ақпараттық технология- лардың, соның ішінде компьютерлік технологиялардың адамның іс-əрекетіне етене араласып, оның іскерлігінде ерекше орын алып отырғандығын дəлелдеп отыр» деп жолдауында атап өткендей, іскерліктің қай саласын алып қарасақ та компьютерлік технологиялармен байланыстырамыз. Компьютерлік технологиялардың білім беру саласындағы болашақ өнер мамандарын дайындаудағы ерекше- ліктері мен оны меңгертудің əдістемелік жолдары қарастырылған. Компьютерлік графиканың шығармашылық бағдарламалары арқылы болашақ дизайн мамандарын дайындаудың ерекшеліктері. Оны шығармашылық арнайы пəндермен байланыстыра отырып, компьютерлік графиканы кəсіби тұрғыда жетік меңгеру, шығармашылық жобалар мен композициялық тапсырмаларды өз беттерімен орындай білуге машықтау. Қазіргі жаһандану кезеңіндегі жаңаша талаптарды ескере отырып, компьютерлік технологияларды, соның ішінде компьютерлік графиканың білім беру саласындағы орнын айқындап, болашақ өнер мамандарын нақты сол бағытта кəсіби тұрғыда жұмыс жасауға бағыттау. Кілт сөздер: компьютерлік технология, графика, дизайн, əдістеме. Аннотация Н.Е. Исабек 1 1 д.п.н., профессор, КазНПУ им. Абая, г.Алматы, Казахстан СОВРЕМЕННЫЕ ВЗГЛЯДЫ НА НОВЫЕ ИНФОРМАЦИОННЫЕ ТЕХНОЛОГИИ В Послании Президента Республики Казахстан Н.А. Назарбаева указывается особая роль новых информацион- ных технологий, в том числе компьютерной графики, интегрированных во все сферы предпринимательства в эпоху глобального развития в XXI веке. В работе рассматриваются особенности подготовки будущих специалистов-дизайнеров в аспекте освоения творческих программ компьютерной графики. ВЕСТНИК КазНПУ им.Абая, серия «Художественное образование: искусство – теория – методика», № 1 (50), 2017 г. 4 Автор раскрывает методические аспекты обучения программам компьютерной графики, развития профессиональных компетенций с целью подготовки будущих специалистов-дизайнеров к самостоятельному решению разнообразных профессиональных композиционных задач и творческих проектов. Принимая во внимание современные условия глобализации, огромное значение компьютерных технологий, в том числе компьютерной графики, раскрывается ее роль в сфере высшего художественного образования, а также предлагаются некоторые пути совершенствования профессиональной подготовки студентов в данном направлении. Ключевые слова: компьютерные технологии, графика, дизайн, методика. ÇAĞDAŞ BĐLGĐSAYAR TEKNOLOJĐSĐNE YENĐ BAKIŞ AÇISI XXІ. yüzyılın son yılları, insanoğlunun bilim ve teknolojinin en yüksek ve zor aşamasına adımını attığı bir dönemdir. Bilgisayar; bilim ve teknolojinin kaynağı ve anahtarıdır. Kimya, fizik, uzay bilimleri, biyoloji ve eğitim vb. gibi alanlardaki başarılar insanoğlunun hayatına bilgisayar girdiği andan itibaren geniş bir biçimde tanıtılmaya başlandı. Bilgisayar insanoğlunun imkanının sınırsız olduğunu kanıtladı. Günümüzde Kazakistan’ın yükseköğretim kurumlarında öğrenci yetiştirmenin her alanında, özellikle sanat eğitiminde yapısal ve içeriksel değişim ve dönüşüm süreci yaşamaktadır. Dünyaya bakış ve eğitimle ilgili yüksek mesleki eğitimde reform yapma alanında da kavramsal/konseptüal bakış da tekrar değerlendirildi, devlet eğitim standartları uygulanarak, öğretim şartları, şekilleri ve yöntemleri geliştirildi. Đçinde bulunduğumuz küreselleşme zamanında Kazakistan’ın en başlıca hedeflerinin biri milli özellikleri göz önünde bulundurma suretiyle eğitim ve talim terbiye işini daha da geliştirme ve mükemmelleştirmedir. Toplumun gelişim ve ilerleme seviyesi eğitim konusuyla doğrudan ilgilidir. Sanayideki otomasyon devrinde bilgisayar teknolojisi uygulamalı eğitim, bilimsel ve teknolojik gelişmenin en güçlü faktörü haline gelmiştir. Bugünlerde toplumun gelişimi ve insan faaliyetlerinin büyük çoğunluğu bilgi ve bilgisayarla doğrudan bağlantılıdır. Bu sebeple gelecekte sanat uzmanlarının faaliyet alanları genişlemekte bilgi ve enformasyon, bilgisayar teknolojilerine olan ihtiyaç mesleki faaliyetlerde artmaktadır. Toplumsal ilerlemede elde edilen başarılar gelecek neslin eğitimi ve kültüründeki başarılarla, bu da sırasıyla sanat uzmanlarının bilgi seviyesiyle doğrudan alakalıdır. Bu yüzden geleceğin sanat uzmanlarını inovasyon taleplerine göre yetiştirme meselesi, üzerinde özenle ve dikkatle durmayı icap etmektedir. Bunun yanı sıra, öğrencilerin yaratıcılık yeteneklerini geliştirme ve onları mesleki amaçları doğrultusunda etkili bir faaliyete hazırlama konusu da çok öncelikli bir gündem halini almıştır. Yeni yüzyılın ilk aşamalarından itibaren insanoğlu teorik ve uygulamalı problemleri çözmede hoşuna giden yolları seçme imkanı elde etmiştir. Geldiğimiz noktada toplumun siyasi, sosyolojik ve ekonomik gelişim seviyesi insanların tüm iş ve hareket sahasında yeni bilime dayalı teknolojiyi kullanmasını talep etmektedir. Teknolojinden istifade etmek ise, uzmanlar için hazırlanan çeşitli programlı araçların ortaya çıkmasına ilişkin olarak gündeme gelmiştir. Bunun, günümüzde bilgisayar teknolojisinin dinamik bir biçimde gelişme kaydeden alanlarından biri olan bilgisayar grafiğiyle de doğrudan ilgisi vardır. Bilim literatüründe bilgisayar grafiğinin üstlendiği fonksiyonuna göre çeşitli tanımlar mevcuttur. Bilgisayar grafiği daha ziyade teknoloji alanında kullanılmaktadır. Bilim adamları bilgisayar grafiği teknolojisini, insanoğlunun her hareketinde karşılaştığı bilgiyi, günümüz teknoloji araçları ve programlarını kullanma suretiyle işlediği yöntem ve usullerin toplamı şeklinde anlatmaktadır. Bilgisayar grafiği özel yazılım programlarıyla uzman adaylarının yaratıcılık faaliyetlerinde, ayrıca genel ve özel eğitim alanlarında özel grafik enformasyon ortamının oluşturulmasında yardımcı olmaktadır. Öğrencileri bilgisayar grafiğini kullanmaya hazırlama onları mesleki açıdan yetiştirmenin bir parçasıdır. Bunun önemi özellikle faaliyet alanı sanat olan uzmanları (ressam- tasarımcı, ressam grafikçi, ressam –heykelci, animatör vb) yetiştirme sürecinde artmakta, çünkü bilgisayar grafiği sanatsal ve yaratıcılık faaliyetler sürecine talep duyulan şahsın yeteneklerini geliştirmede öncü bir araç sayılmaktadır. Абай атындағы ҚазҰПУ-нің ХАБАРШЫСЫ,«Көркемөнерден білім беру: өнер – теориясы – əдістемесі» сериясы, №1(50), 2017 ж. 5 Eğitimde bilgisayarın kullanım alanındaki bilimsel ve yaratıcılık süreçlerini hızlandırmanın yeni yol ve yöntemlerini aramadan söz açıldığında, interaktif bilgisayar grafiği gibi çağdaş bilgilendirmenin yeni kurallarının göz ardı edilmemesi gerekir. Görsel düşünce sürecini amaçlı bir biçimde etkilemede verimli olan bu aracın olanaklarına olduğundan fazla değer vermek imkansızdır. Đlk başta bilgisayar grafiği genel olarak betimleme amacıyla (çubuk grafik, grafik, tablo vb. oluşturma) kullanılmıştır. Günümüzde ise onun bilişsel (kognitif) ve yaratıcılık fonksiyonlarından insanın içgüdüsel, tasvirli düşüncesini doğrudan etkileme yoluyla istifade etmeye ağırlık verilmektedir. Rus bilim adamı A.A. Zenkin’in hazırladığı kavramsal (kognitif) “insan –makine konuşma sistemi” bunun daha belirgin örneği olabilir. Yazarın görüşlerine göre [1], bilişsel (kognitif) sistemleri kullanma “eğitimde geniş ufuklar açıyor, çünkü bu gibi sistemler herhangi bir bilimsel sonucu gösterişli ve görsellik dışında yeni bilimsel sonuçlar elde etme ve bilimsel yaratıcılık sürecini en belirgin şekilde gösterme olanağı sağlıyor”. Bilgisayar grafiği hem kural ve yöntem hem de sanatsal yaratıcılıkla ortaya çıkan biçimlendirme, uygulamalı dekorasyon, tasarım ve animasyon türlerini ortaya çıkarma süreçlerinde de temel araçlardan sayılmaktadır. Bilgisayarların teknolojik imkanları, onların değerli grafik imkanlarıyla, tasvirli renkleriyle, alan şekillerini iki veya üç boyutlu görsel anlamda betimleme yeteneğiyle ve mesleki programlarıyla belirlenecektir. Yapılan ürünlerin hem mesleki hem de genel olarak eğitim sistemi açısından önemi büyüktür. Çünkü ürünler öğrencilerin yaratıcılık yeteneklerini geliştirme amaçlarıyla sıkı bir ilişkiyle gerçekleştirilecektir. Burada bahsedilenlerin hepsi bilgisayarın, özellikle bilgisayar grafiğinin öğrencileri mesleki açıdan yetiştirmede büyük imkanlar sunduğunun bir ispatıdır. Bu konseptin doğruluğunu günümüzde yabancı öğrencilerin mesleki hazırlık alanındaki karşılaştırmalı olarak gerçekleştirilmekte olan çalışmalarının sonuçları kanıtlamaktadır. Gelişmiş ülkelerin büyük çoğunluğunda dijital sanat uzmanı, tasarımcı, grafiker ve ressam yetiştirme, bilgisayar üzerinden yaratıcılık faaliyetlerini gerektiren yazılım programlarının yardımıyla gerçekleştirilir. Bilgisayar grafiği alanında Đngiltere ekolü Batının en önde gelen ekolü sayılmaktadır [2,1]. Burada örnek vermek gerekirse, Carmarthenshire Kolejinin farklı fakültelerinde (yaratıcı ve uygulayıcı) video ve montaj işlemleri dijital yöntemlerin yanı sıra geleneksel yöntemlerle de birlikte yürütülmekte; ayrıca sanatsal fotoğrafçılık kursları için uzmanlar da yetiştirmektedir. De Montfort üniversitesinde eğitim kapsamında elektronik dizgi ve elektronik araç animasyonlarının da dahil olduğu “multimedya” kursu verilmektedir. Diyusbern kolejinde lisans seviyesinde dijital teknolojinin zorunlu olarak öğretildiği ve okutulduğu sanat öğrencileri yetiştirilmektedir. Robert Gordon üniversitesinin deneyimi ise daha da ilgi çekicidir. Burada sadece dijital teknoloji değil, aynı zamanda dünyadaki (dengi) yani benzer üniversite öğrencileriyle video konferans yöntemi sıkça uygulanmaktadır. Avrupa’nın dijital teknoloji merkezi sayılan Salısbern kolejinde en yeni video montaj işlem yazılım programları geleneksel yöntemlerle birlikte yürütülmektedir. Ticari stüdyolar ve dijital video montaj alanında uzmanlaşan tasarım büroları tarafından oldukça rağbet gören uzman tasarımcılar Sozerlend üniversitesinde eğitilmektedir. Uzman yetiştirme belli alanlara göre gerçekleşmekte, bunlar: enformasyon ve elektronik araç tasarımı, illüstrasyon tasarımı, OTP (ilk sistem, WEB tasarımı, bilgisayar grafiğidir. Đngiltere, eğitim sistemini teknolojiyle donatmaya çok önem veren bir ülkedir. Örneğin, Suonsea Institute multimedya fakültesi 60’dan fazla grafik çalışmasının gerçekleştirilebildiği bağımsız bilgisayarlara sahiptir. Eğitimde kullanılan yazılım programları genel olarak Photo Shop, Illustrator, Premiere, 3D, studio Max’dır. Teesside üniversitesi bilgisayar grafiği teknolojileri alanında uzman yetiştirmede en ileri deneyime sahip bir okuldur. Bu üniversitenin matematik ve hesap tekniği fakültesinde yaklaşık 10 yıldır “bilgisayar grafiği teknolojisi” dersi okutulmakta ve uzmanlar yetiştirilmektedir. Teeside üniversitesi mezunları animasyon, modelleme, televizyon, tıp ve bilimsel tasarım, oyunlar ve video montaj alanlarında çalışmalarını devam ettirmektedir. Üniversite bünyesindeki tasarım enstitüsünde özel kurslar verilmekte ve tümünde “karışık yöntem” uygulanmaktadır. Burada da geleneksel tasarım yöntemi bilgisayar teknolojisiyle birlikte kullanılmaktadır [2, 2]. ABD, Almanya ve diğer gelişmiş ülkelerdeki üniversiteler de ressam, mimar, tasarımcı yetiştirme alanında bilgisayar grafiğini hızlı bir biçimde uygulamaktadırlar. Bu bağlamda Almanya’nın Berlin kenti merkezinde bulunan Sinema Akademisinin eğitim altyapısını örnek olarak sunabiliriz. Akademinin animasyon, sinema ve dekorasyon bölümlerinde öğrenim gören her öğrencisinin son model bilgisayar teknolojisini kavradığını fark etmek mümkündür. Öğrenciler animasyon, fotoğraf sehpası, özel kalem, anyma –skanner vb. gibi diğer araçlardan istifade edebilmektedir. Konuyla ilgili engin bir deneyime sahip Akademi bilgisayar grafik teknolojilerini geniş bir biçimde uygulanmaktadır. Günümüz şartlarında tasarım mutlak bir şekilde bilgisayar teknolojilerini ВЕСТНИК КазНПУ им.Абая, серия «Художественное образование: искусство – теория – методика», № 1 (50), 2017 г. 6 gerektirmekte ve bu araçlar olmadan başarı elde etmek imkansızdır. Kazakistan’la komşu Rusya’da da birkaç yıldan beri kullanılmakta olan bilgisayar teknolojileri artık günümüzde yaygın bir şekilde uygulanmaktadır. Bu yüzden “0514 Dizayn” ana bilim dalında uzman yetiştirme işine bilgisayar teknoloji eğitimini dahil etme konusu, sadece büyük kentlerdeki yüksek öğretim kurumlarında uygulanan bir konu olmaktan çıkmıştır. Tasarımcılar ile uygulamalı dijital sanat uzmanları yetiştirmede büyük rol oynayan bilgi ve teknolojiyi genişçe kullanabilmek için öncelikle şu sorunların çözüme kavuşturulması gerekmektedir: birincisi, öğretim programlarının içeriği tespit edilmeli, ikincisi bu içerik hayata geçirilmelidir. Burada sözünü ettiğimiz alanda başarı elde eden yüksek öğretim kurumlarından birisi olarak Türkiye’deki Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesini örnek gösterebiliriz. Üniversite çok yönlü ve donanımlı geleceğin sanat uzmanlarını yetiştirmede yüksek seviyedeki en iyi eğitim yöntemlerini uygulamakta. Bunun yanı sıra son teknolojiyle donatılmış ilerici bir üniversitedir. Ayrıca tasarım, dijital uygulamalı sanat, mimarlık ve animasyon gibi uzmanlık alanlarına çok büyük önem verilmektedir. Öğretim üyelerinin büyük çoğunluğu Almanya, Đngiltere, ABD ve Đtalya gibi ülkelerden ilim almiştir. Yeni bilgisayar teknolojisini öğretme işi, öğretim üyelerinin dikkatle üzerinde durdukları hususlardan birisidir. Örneğin, iç tasarım, endüstri ürünleri tasarımı, mimarlık ve animasyonla ilgili derslerde öğrenciler Cinema 4D, Brice gibi 4 boyutlu meslek programlarıyla çalışabilmektedirler. Gerek animasyon gerekse iç tasarım başta olmak üzere tüm alanlarda serbest olarak meslek geliştirmek konusunda öğrencilere büyük imkanlar sunulmaktadır. Söz konusu programların sunduğu olanakların yüksekliği de hayranlık uyandırmaktadır. Bu programlar kapsamında ortaya çıkan çalışmaların/ürünlerin kalitesi de yüksektir. Bilindiği üzere eğer bir ürünün kalitesi yüksekse, onun rağbet gücü de yüksek olacaktır. Bu konuya hocaların büyük önem verdiklerini fark etmek mümkündür. Farklı yüksek öğretim kurumlarında modelleme programlarının uygulanış deneyimlerinin analizi, farklı kullanımlara yönelik yazılım ürünleri kompleksinin veya ağırlıklı olarak çok fonksiyonlu derslerin verildiği eğitim araçlarının pedagojik açıdan amaca uygun olacağı yönünde bir sonuç çıkarmamızı sağlamaktadır. Bilgisayarla modelleme çalışmalarında yaratıcılığı ortaya çıkarmak için gerekli kaynak mevcuttur. Ve bu da geleneksel laboratuar çalışmalarında görülen ilgisizlik, isteksizlik ve tekdüzelik gibi eksikliklerin ortadan kaldırılmasına olanak sağlayacaktır. Eğitimde bilgisayar modellemelerini uygulamayla ilgili yürütülen analiz; onları laboratuar derslerinde kullanma aşağıdaki başarıların elde edilmesinde yararlı olabileceğini göstermiştir: - Öğrencilerin araştırma alışkanlıkları ile entelektüel yeteneklerinin gelişmesi; - Öğrencilerin öğretim sürecine katılımının aktif hale getirilmesi, bu da sırasıyla öğrencinin öğrenme ilgisinin artmasını sağlayacaktır. - Araştırmalar, materyalin bilgilendirici kapasitesi ile görselliğini arttıracaktır. - Yaratıcılık yeteneği, araştırma alışkanlığını ve sistematik düşünceyi geliştirecektir. - Öğrencilerin çalışmalarının uygun bir biçimde organize etme maharetini oluşturacaktır ; - Eğitimin kontrolünün gerçekliğini arttırmaktadır. - Öğrencilerin mesleki açıdan önemli meseleleri çözmesini, çağdaş bilgisayar teknolojilerini kullanma mahareti ve alışkanlıkları edinmesini sağlayacaktır. Günümüzde yükseköğretim kurumlarında uygulamalı dersler için analiz sistemleri, grafik, kontrol, modelleme ile başka da eğitim süreçleri için uyarlanan yazılım ürünleri hazırlanmıştır. Uygulamalı derslerin amacı: eğitim materyallerini tekrarlamak ve pekiştirmek, belirli bir konuya göre öğrencilerin kapasitesini kontrol etme, verilen ödeve göre problemleri çözmenin pratik alıştırmaları oluşturmaktır. Yeni neslin aydınlık geleceğinin temeli sayılan milli eğitim sistemini doğru yola koymadan, dünyanın en ileri teknolojisinin öğrenilmesine ve uygulanılmasına olanak sağlayan kaliteli bir eğitimi egemen kılmadan, ülkemizin dünyayla rekabet edebilme gücüne sahip bilgili uzman kadroları yetiştirmenin imkansız olduğu hepimizin malumudur. Bu amaca ulaşmak için Kazakistan Devlet Başkanının farklı zamanlara ait eserlerinde, her sene belirli aralıklarla yaptığı Ulusa Sesleniş konuşmalarında ve basın mensuplarıyla yaptığı sohbetlerde yer alan eğitimle, talim ve terbiyeyle ilgili ileri görüşlü düşünce ve fikirleri, pedagojiye ilişkin görüşleri, devlet tarafından stratejik program hazırlama esnasında daima dikkate alınma suretiyle, özenle hayata geçirilmektedir. Devlet Başkanı N. Nazarbayev 28 Şubat 2007 tarihinde yaptığı “Yeni Dünyadaki Yeni Kazakistan” konulu Ulusa Sesleniş konuşmasında ülkemizin bugünkü eğitimcilerinin, yani bizim temel hedeflerimizi beyan etmiştir. N.Nazarbayev, söz konusu hitabında bir ülkenin rekabet edebilirlik gücünün ilk sırada halkının bilgi seviyesiyle belirlendiğini ifade etmiştir. Ve diğer hedefler olarak aşağıdakileri tespit etmiştir: dünya eğitim alanıyla tam anlamında bütünleşmek, ayrıca eğitim sistemini uluslararası seviyeye yükseltmede bilgi-enformasyon Абай атындағы ҚазҰПУ-нің ХАБАРШЫСЫ,«Көркемөнерден білім беру: өнер – теориясы – əдістемесі» сериясы, №1(50), 2017 ж. 7 teknolojilerinin başarılarını uygulamak, elektronik ders kitapları ile multimedya programlarından verimli ve geniş bir biçimde yararlanmak, ülkedeki enformasyon alt yapısı ile dünya genelindeki eğitim sistemi arasındaki etkileşimi artırmak, öğretim kurumlarıyla ilişkilerin güçlendirmek vb. [3]. Bundan hareketle Kazakistan’da kabul edilen “Eğitime ilişkin yasada” da ülkemizin eğitim sisteminin başlıca hedefleri belirtilmiştir. Bunlardan biri eğitim sisteminde enformasyon ve yeni eğitim teknolojisini uygulamak, dünya iletişim ağında yer almaktır. Eğitimi hızlı bir biçimde bilişim teknolojisiyle donatma ihtiyacı şu faktörlerle izah edilmektedir: 1) Öğrenciyi çağımız ihtiyacına göre hayati faaliyetlerinde kendi başına gerekli seviyede bilgisayar araçlarını kullanabilecek şekilde çok yönlü ve gelişmiş bir şahıs olarak yetiştirmek. 2). Bilgisayarı yaygın kullanma sorununu çözmek, yani lise ve üniversite öğrencilerine bilişim ve iletişim teknoloji araçlarını mesleki açıdan yararlandırma alışkanlığını kazandırma. 3). Öğrencinin yaratıcılık yeteneği ile deneyimsel becerilerini geliştirmek. 4). Eğitim sürecinin bütün aşamalarını geliştirmek, onun verimliliği ile kalitesini yükseltme amacıyla bilgisayarı bazı derslerde eğitim aracı sıfatıyla mesleki açıdan yararlanmak. Ancak yine de Kazakistan’ın yükseköğretim kurumlarında okuyan öğrencilere bilgisayar grafiği alanında sistematik bir biçimde eğitim verme sorunu halen çözüme kavuşmuş değildir. Bunun yanı sıra, sanat ağırlıklı yükseköğretim kurumlarında bilgisayar grafiği uygulamalarının mesleki faaliyetlerde uygulanışına ilişkin herhangi bir araştırma yapılmış değildir. Bazı güzel sanatlar fakültesi öğrencilerine bilgisayar grafiği teknolojisini öğretme (L.Y. Nodelman) [4], tasarım bölümü öğrencilerinin ders esnasında bilgisayar grafiği aracılığıyla yaratıcılık yeteneklerini geliştirme (V.V.Koreşkov) [5], yani eğitim meselelerini araştırılmalıdır. Gelecek sanat uzmanlarını bilgisayar teknolojisini kullanma suretiyle yetiştirme işi şunları gerektirmektedir. Öncelikle öğrencilerde pratik çalışma esnasında ortaya çıkacak sorunları şeklen seçme alışkanlığı, yani enformasyon ve bilgisayar teknolojisini mesleki faaliyetlerde kullanma yöntemlerine ilişkin mesleki eğitim, yeterlilik ve alışkanlık sistemini oluşturmak lazım. Demek, toplumun sosyal hayatının hızlı bir biçimde bilgilendirilmesi ile eğitim sisteminin kaliteli biçimde bilgilendirilmemesi arasında; bilgisayar grafiğini uzmanlık faaliyetlerde yararlanmaya öğrencileri hazırlama ihtiyacı ile bu problemi bilimsel açıdan yetersiz değerlendirip, özel yöntemle sağlanmayışı arasında bilgisayar grafiğini uzmanlık faaliyetlerde yararlanmaya öğrenciler tarafından ihtiyaç duyulması ve bu ihtiyacı karşılamaya olanak sağlayan gerekli eğitim, yeni ve ilerici bilişim teknolojisinin yokluğu, beceri kazanma seviyesi arasında zıtlıkların olduğu açıkça görülmektedir. Bu bağlamda, Kazakistan’da yaşanan değişimler, eğitim sisteminin önüne öğrencilerin gelecekteki mesleki faaliyetlerinde bilgisayar teknolojisini uygulama sayesinde yeterliliğini geliştirme hedefini belirlemektedir. Yeni dönem uzmanlarının öğrenmelerini gerektiren eğitim bir yandan beceri ve yeteneğin de kapsamını genişleterek içeriği zenginleştirilmektedir. Bu, mesleki ve yeterlilik seviyesi yüksek, hızla gelişen sanayiye çabuk ayak uydurabilen, karşılaştığı problemlerin çözümünü kendi başına gerçekleştirebilen, rekabet edebilir uzman yetiştirme ihtiyacından doğmaktadır [6]. Yeni asra ancak bilgisayar teknolojisinin ehli olanlar bilgili bir uzman sıfatıyla ayak uydurabilmektedir. Çünkü toplum faaliyeti ve onun bilgilendirilmesi, bilgisayar ve ayrıca telekomünikasyon aracılığıyla edinilen bilgilerin verimli olarak işleme yeteneğine bağlıdır. Bu, yüksek mesleki eğitim sisteminin önüne öğrencilerin bilgisayar teknolojisinden pratik faaliyetlerde yararlanma hazırlığını oluşturma hedefini koymaktadır. Bir ülkenin teknolojik gelişim seviyesi, sadece onun ekonomik gücünün ve halkının refahının, aynı zamanda çağdaş teknolojisinin gelişmişliğinin ve kullanım seviyesiyle, maddi altyapısının gelişmişliğiyle değil, aynı zamanda toplumu bilinçlendirme seviyesiyle ve onun yeni bilgileri ortaya çıkarışı, kavraması ve onu mesleki açıdan kullanabilme yeteneğiyle de belirlenir. Hiç şüphesiz ki bahsettiğimiz konuların hepsi ülkedeki eğitim işini geliştirme seviyesiyle ve eğitimi bilişimle donatmayla ilgilidir. Каталог: docs -> vestnik -> hudozhestvennoe obrazovanie hudozhestvennoe obrazovanie -> Вестник Казнпу им. Абая, серия «Художественное образование», №1(42), 2015 г vestnik -> Вестник Казнпу имени Абая, серия «Молодой ученый. Поиски. Проблемы. Исследования», №1(5), 2015 г hudozhestvennoe obrazovanie -> Абай атындағы ҚазҰпу-нің Хабаршысы, «Көркемөнер білім беру: өнер теориясы әдістемесі» сериясы, №2(43), 2015 ж hudozhestvennoe obrazovanie -> Абай атындағы ҚазҰпу-нің Хабаршысы, «Көркемөнерден білім беру» сериясы, №4 (45) 2015 ж hudozhestvennoe obrazovanie -> Абай атындағы ҚазҰпу-дың Хабаршысы,«Көркемөнерден білім беру:өнер теориясы -әдістемесі»сериясы,№2(47) hudozhestvennoe obrazovanie -> Абай атындағы ҚазҰпу-нің Хабаршысы, «Көркемөнерден білім беру» сериясы, №1(46) 2016 ж hudozhestvennoe obrazovanie -> Хабаршы вестник «Көркемөнерден білім беру» hudozhestvennoe obrazovanie -> «Көркемөнерден білім беру: өнер теориясы əдістемесі» сериясы Серия жүктеу 5.05 Kb. Поделитесь с Вашими друзьями:
|