С.А. Абрамов, Г.Г. Гнездилова, Е.Н. Капустина, М.И. Селюн.Задачи по  программированию - Москва:Наука-1988.-224 бет

 

 Функция 

            Қысқаша түсініктеме 

fseek 

берілген  позицияға  файлдың  көрсеткішін 

орналастыру 

ftell 

файлдың көрсеткішінің ағымды позициясын 

алу 

fwrite 

Ағынға форматталмаған берілгендерді жазу 

getc 

ағыннан  символды  оқу  (макро  анықталу 

арқылы таратылады) 

getchar 

stdin 

стандарттық 

шығару 

ағынынан 

символды оқу 

gets 

stdin ағынынан жолды оқу 

getw 

ағыннан  сөз  форматында  екі  байтты  (int 

өлшемі бойынша) оқу. 

Printf 

stdout 

ағынына 

формат 

бойынша 

берілгендерді жазу 

putc 

ағынға символдарды жазу (макро версиясы) 

putchar 

stdout 

стандарттық 

шығару 

ағынына 

символды жазу (макро версиясы) 

puts 

ағынға жолды жазу 

putw 

ағыннан  сөз  форматында  екі  байтты  (int 

өлшемі бойынша) жазу 

rewind 

файл бойынша файлдың басына көрсеткішін 

орналастыру 

scanf 

stdin 

ағынынан 

формат 

бойынша 

берілгендерді  оқу 

setbuf 

ағынның буферленуін басқару 

setvbuf 

ағынның  буферленуін  жəне  буфердің 

өлшемін басқару 

sprintf 

Формат бойынша берілгендерді жолға жазу 

sscanf 

Формат бойынша жолдан берілгендерді оқу 

tempnam 

берілген  каталогта  уақытша  файлдың  атын 

генерациялау 

tmpfile 

уақытша фа47йлды құру 

ungetc 

ағынға символды қайтару 

vfprintf 

Формат бойынша ағынға берілгндерді жазу 

vspintf 

Формат бойынша жолға берілгндерді жазу 

 

 

Төменгі  деңгейдегі  енгізу/шығару  функциясы.  (Төменгі  деңгейдегі  енгізу/шығару 

функциясының  барлық  прототиптері  іo.h  файлында  бар.  Файлдардың  ашылуына  fcntl.h 

файлын  қосу  керек.  Кейбір  жағдайларда  sys\types.h  жəне  sys\stat.h  файлдары  қосылуы 

керек.) 

 

Функция 

      Қысқаша түсініктеме 

close 

файлды жабу 

creat 

файлды құру 

dup 

файл  үшін  екінші  дескриптор  (handle) 

құру 

dup2 

файл 

үшін 

дескрипторды 

қайта 

тағайындау 

eof 

файлдың соңын тексеру 

lseek 

берілген  жерге  файлдың  көрсеткішін 

позициялау 

open 

файлды ашу 

read 

файлдан берілгендерді оқу 

sopen 

бөліну режимінде файлды ашу 

tell 

файлдың 

көрсеткішінің 

ағымды 

позициясын алу 

write 

файлға берілгендерді жазу 

 

Консольдық  терминалдан  жəне  порттан  енгізу/шығару  функциялары.  (Төменгі 

деңгейдегі енгізу/шығару функциясының барлық прототиптері conіo.h файлында бар.) 

 

Функция 

     Қысқаша түсініктеме 

cgets 

консольдан жолды оқу 

сprintf 

консольдық  терминалға  формат  бойынша 

берілгендерді жазу 

cputs 

консольдық терминалға жолды шығару 

getch 

консолдан символды оқу 

getche 

консолбдан 

баспа-жаңғырығымен 

символды оқу 

kbhit 

консольға пернелерді басуды тексеру  

putch 

консольдық терминалға символды шығару 

ungetch 

консольдық  символдан  cоңғы  оқылған 

символды,  келесі  оқу  үшін  символ  болу 

үшін қайтару 

сsanf 

консольдан берілгендерді оқу 

getpass 

пароль 

терминалынан 

 

баспа-

жаңғырықсыз енгізу 

 

Бір варианттың орындалуы 

ґ1 Тапсырма 

 

Символдар қатары берілген. Текст симметриялық екен бе, соны анықтау керек.              

 

Шешімі: 

#include  

#include  

#include  

#include  

main() 

{ 

int m,s, pozicia; 

 

double k, n; 

 

char otvet[13]=””; 

char *stroka=” Ароза упала на лапу азорА упал ан алапу азорА”; 

clrscr (); 

n=strlen (stroka); 

printf (“\n Алғашқы текст:\n%s\n”,stroka); 

m=int(n/2); 

k=fmod(n,2.00); 

if (m= =k) s= n-2; s=n-1; 

for (pozisia=0; pozisia

 

if (stroka[pozisia]і = stroka[s- pozisia]) 

 

{strepy (otvet,”симметриялық”); break;} 

streat (otvet, “емес”); 

printf (“Берілген текст%s\n”,otvet); } 

Нəтижесі: 

Алғашқы текст: 

Ароза упала на лапу азорА упал ан алапу азорА 

Берілген текст симметриялық 

Алғашқы текст: 

ароза упала на лапу азора упала на лапу азора 

Берілген текст симметриялық емес 

 

 

С.А. Абрамов, Г.Г. Гнездилова, Е.Н. Капустина, М.И. Селюн.Задачи по 

программированию - Москва:Наука-1988.-224 бет. 

 

ОСӨЖ №37-45 

 

 

Енгізу - шығару кітапханасымен  

жұмыс істеу 

Жұмыс  мақсаты

:  Файлдан  жəне  клавиатурадан  форматталған  берілгендерді  енгізу  жəне 

нəтижені   экранға жəне файлға шығаруды оқып- үйрену. 

 

Қысқаша теориялық бөлiм 

C++ графикасына кірісне 

 

Экранда  сонымен  қатар  графикалық  режимді  орнатуға  болады.  Осы  адаптерге 

сəйкес,  сіздің  компьютеріңізде  графикалық  адаптердің  бірі  жəне  монитор  орнатылған. 

Графикалық  режимде  экранды  басқару  функция  жиындарымен  орындалады,  олардың 

прототиптері  GRAPHICS.H  бас  файлында  орналасқан.  Ол  жерде  тұрақтылар  жəне 

макростар  жарияланған.  GRAPHICS.H    файлы  С  тілінің  препроцессора  #INCLUDE 

директивасының көмегімен қосылуы керек. 

 

Текстік  режимдегідей,  барлық  графикалық  функциялар  терезелермен  іске 

асырылады. Borland C++ терминологиясында терезелер viewpor деп аталады. Графикалық 

терезенің  текстік  терезеден  айырмашылығы,  терезенің  сол  жақ  жоғарғы  бұрышының 

координатасы  (1,1)  емес  (0,0).  Үнсіздік  бойынша  графикалық  терезе  барлық  экранды 

алады.  

 

Графикалық  редакторларды  пайдаланбастан  бұрын,  графикалық  режимге 

видеоадаптер  орнату  керек.  Видоеадаптерді  орнату  үшін  GRAPHICS.H  функциясы 

пайдаланады. Оның прототипі: 

void far initgrah(int far *driver, int far *mode, char far *path); 

 

Графикалық  пакеттің  құрамына  GRAPHICS.H  тақырыпты  файлы,  GRAPHICS.LIB 

кітапханалық  файлы,  графикалық  құрылғының  (*BGI)  драйверлері  жəне  символдық 

қаріптер (*CHR). 

 

Initgraph(    )  функциясы  жадыға  сəйкес  драйверлерді  санайды,  mode  аргументіне 

сəйкес  видеорежимді  орнатады  жəне    *BGI  сəйкес  драйвері  орналасқан,  директорияның 

маршрутын  анықтайды.  Егер  маршрут  көрсетілмесе,  онда  файл  ағымды  директорияда 

орналасқан деп есептейді. 

 

 

Бас файл драйверлерге сəйкес макростарды анықтайды: 

 

Detect     0 

ең  көп  мүмкiндiктi  графикалық 

режимдерді автоматты орнату 

CGA 

1 

MCGA 

2 

EGA 

3 

EGAMONO 

5 

IBM8514 

6 

HERCMONO 

7 

ATT400 

8 

VGA 

9 

PC3270 

10 

CURRENT_DRI

VER 

-1 

 

Initgrah () пайдалануда нақты драйвердi немесе видеоадаптердiң типiнiң автоматты 

детектерленуiн  берудi  жəне  программаның  (DETECT)  орындалу  уақтысында  сəйкес 

драйверлердi  таңдауды  көрсетуге  болады.  Бұл  -программаларды  өзгерiссiз  басқа 

видеоадаптерлi компьютерге ауыстыруға мүмкiншiлiк бередi. 

Mode мəнi төменде көрсетiлгендердiң бiрi болады: 

Драйвер 

мəнi 

кеңейтiлуi 

палитра  бе

т. 

са

ны 

CGAC0 

0 

320х200 

0 

1 

CGAC1 

1 

320х200 

1 

1 

CGAC2 

2 

320х200 

2 

1 

CGAC3 

3 

320х200 

3 

1 

CGACHI 

4 

320х200 

1 

 

MCGACO 

0 

640x200 

0 

1 

MCGAC1 

1 

320х200 

1 

1 

MCGAC2 

2 

320х200 

2 

1 

MCGAC3 

3 

320х200 

3 

1 

MCGAMED 

4 

640x200 

1 

 

MCGAHI 

5 

640x480 

1 

 

EGALO 

0 

640x200 

16 түс 

4 

EGA64LO 

0 

640x200 

16 түс 

1 

EGAHI 

1 

640x350 

16 түс 

2 

EGA64HI 

1 

640x350 

4 түс 

1 

EGAMONOHI 

0 

640x350 

1 

4 

HERCMONOHІ  0 

720x348 

 

2 

ATT400 

0 

320х200 

0 

1 

ATT400C1 

1 

320х200 

1 

1 

ATT400C2 

2 

320х200 

2 

1 

ATT400C3 

3 

320х200 

3 

1 

ATT400MED 

4 

640x200 

 

1 

ATT400HI 

5 

640x400 

 

1 

VGALO 

0 

640x200 

16 түс 

4 

VGAHI 

2 

640x480 

16 түс 

1 

VGAMED 

1 

640x350 

16 түс 

2 

IBM8514LO 

0 

640x480 

256 түс 

 

IBM8514 

0 

720x350 

 

 

IBM8514HI 

1 

1024x768 

256 түс 

 

   

 

Графикалық режимнен шығып, текстiк режимге көшу үшiн, мына функцияны 

пайдалану керек: 

 

 

void far closegraph (void); 

 

жəне 

 

 

void far restorecrtmode (void); 

 

closegraph ( ) функциясы программа текстiк режимде жұмыс iстеуiн жалғастыратын 

болса,  пайдаланады.  Бұл  функция  графикалық  функциялар  пайдаланатын  жадыны 

босатады  жəне  initgraph  ()  функциясын  шақырғанға  дейiнгi,  текстiк  режимдi  орнатады. 

Егер  программа  жұмысын  бiтiрсе,  онда  restorecrtmode  (  )  функциясын  пайдалануға 

болады. Initgraph () функциясын алғашқы шақырғандағы, текстiк режимде видеоадаптердi 

орнатады.  

 

Сiздiң компьютерiңiзде орнатылған графикалық видеоадаптердiң типi, графикалық 

режимде  қанша  түстер  саны  жəне  қандай  түстер  пайдаланатындығын  анықтайды.  CGA 

жəне  EGA  адаптерлерiнiң  арасында  бiршама  айырмашылық  бар.  Алдыңғы  таблицада 

түстер саны келтiрiлген. 

 

Фонның түсiн орнату мына функция бойынша: 

 

 

 

void far setbkcolor (int color); 

ал палитраны өзгерту мына функция бойынша: 

 

 

 

void far setpalette (int index, int color); 

бұл функция CGA видеоадаптерiнде қолданылмайды. 

 

Графикалық  экранды  пиксельдер  массивi  деп  қарастырылады.  Əрбiр  пиксель 

экрандағы  бiр  нүктеге  сəйкес  келедi  жəне  өзiнiң  түсi  болады.  Экран  нүктесiнде  (x,y) 

координаттарымен  пиксельдiң  түсiн  орнату  үшiн,  мына  функцияның  көмегiмен 

орындалады: 

void far putpixel (int x, int y, int color); 

 

Негiзгi  line() жəне circle()«сурет салатын» функциялар болып табылады. Олардың 

прототиптерi- 

void far line (int x, int y, int x1, int y1); 

 

 

void far circle (int x, int y, int radius); 

 

line  ()  функциясы  экранда  (x,y)  координаталы  нүктеден  (x1,y1)  координаталы 

нүктеге дейiнгi, ағымды түспен түзу сызықты сызады. 

 

 Circle  ()  функциясы  экранда  ортасы  (x,y)  координаталы  нүктеде,  радиусы  radius 

(өлшем  бiрлiгi  -  пиксель)  бойынша  жəне  ағымды  түспен  дөңгелектi  салады.  Үнсiздiк 

бойынша ағымды түс -ақ болады. Ағымды түстi, яғни сызық салынатын түстi, setcolor () 

функциясын прототипi арқылы өзгертуге болады. 

void far setcolor (int color); 

 

Басқа да «сурет салатын» функцияларға мыналар жатады: 

 

arc()   

 

дөңгелектiң доғасын салады; 

 

drawpoly 

 

көпбұрыштың контурын салады; 

 

ellipse() 

 

эллипстi салады; 

 

lineral   

ағымды нүктеден, салыстырмалы арақашықтықпен берiлген нүктенiң 

сызығын салады; 

 

lineto()  

ағымды  нүктеден,  (x,y)  координаталы  нүктеге    дейiнгi  сызықты 

салады; 

 

mofeto() 

 

ағымды нүктенi, (x,y) координаталы нүктеге орналастырады; 

 

rectangle() 

 

төртбұрыш салады; 

 

setspestratio()   үнсiздiк бойынша орнатылған   сығылу коэффициентiн өзгертедi; 

 

setlinestyle()     сызықтың стилiн жəне енiн орнатады. 

Прототиптi сипаттау мысалы ретiнде, rectangle() функциясының прототипiн келтiремiз: 

 

void far rectangle(int left, int top, int right, int bottom); 

 

Тұйық  контурды  бояу  үшiн  floodfill  ()  функциясы  қолданылады,  берiлген  шаблон 

бойынша, беiлген түспен облысты бояйды. Оның прототипi- 

 

void far floodfill (int x, inty int bordecolor); 

мұндағы х жəне у -контур iшiндегi нүктенiң координаттары, bordecolor -контур түсi.  

 

void far setfillstyle (int pattern, int color); 

функциясы бойынша толтырудың түсi мен шаблонын орнатады. 

 

Сонымен  қатар,  контурды  сызатын  жəне  контурдың  iшiндегi  облысты  бояйтын 

функциялар жиыны бар: 

 

bar()   

 

толтырылған төртбұрыш, 

bar3d()             толтырылған бағана, 

fillelipse() 

 

толтырылған эллипс, 

pieslice() 

 

доғаның толтырылған секторы, 

sector() 

 

эллипстiк сектордың толтырылуы. 

Borland C++ жүйесiнiң графикалық функциясының кейбiр функциясын атап өтейiк: 

 

setfillpattern() пайдаланушы анықтайтын, шаблонды бередi; 

 

getfillpattern() толтырудың шаблонының типiн қайтарады; 

       getfillsetting() 

шаблон жəне толтыру түсi туралы информацияны қайтарады; 

 

getlinesetting() 

ағымды стиль, сызықтың түсi жəне енi туралы информацияны 

қайтарады; 

 

getpixel() 

 

(x,y) нүктесiнде пиксельдiң түсi туралы хабарлайды. 

 

Графикалық  режимде  текстi  экранға  шығару  үшiн,  төмендегi  функциялар 

пайдаланады. 

 

Outtext() 

 

ағымды позициядан бастап, экранға жолды шығарады. 

 

Outtextху()  берiлген позициядан бастап, экранға жолды шығарады; 

 

settextjustify()  

текстi түзетудiң режимiн орнатады; 

 

setusercharsize() 

текстiң үлкейтудiң коэффи-циентiн, шрифтiн, стилiн орнатады; 

textheight()  пиксель бойынша жолдың биіктігін қайтарады;   

 

 

textwith() 

 

пиксель бойынша жолдың енін қайтарады; 

 

 

 

 

 

 

 

Программанының  жұмыс  істеу  уақтысында,  графикалық  операцияларды  орындау 

барысында қателер пайда болуы мүмкін. Программалардың жұмыс істеуін қауіпсіздендіру 

үшін, қателерді өңдеуде, келесі функциялар пайдаланады: 

 

graphresult()  орындалудың  қате  кодын,  соңғы  графикалық  операция  үшін 

қайтарады; 

 

grapherrormsg() 

берілген  қате  коды  арқылы  қате  жолы  туралы  хабарламаны 

қайтарады. 

 

Borland C++ графикалық кітапхананы пайдаланудың программасына мысал: 

 

ґ1 Mысалы 

# include 

/*Вorland C++ графикалық функцияларды пайдалану*/ 

main (void) 

 

{int driver, mode, errorcode; 

 

register int i; 

 

driver= DETECT; 

 

initgraph (&driver, &mode, “”); 

 

errorcode=gaphresult(); 

 

if (errorcode і= grOK)    /*егер қате болса */ 

 

{ printf (“Қате: s\n”,grapherrormsg (errorcode)); 

printf (“Тоқтату үшін кез келген пернені басыңыз\n”); 

 

getch(); 

 

exit(1);   /*программаның жұмысының аяқталуы */ 

 

} 

 

rectangle (0,0,639,349); 

 

setcolor (RED); 

 

line (0,0,639,349); 

 

line (0,349,639,0); 

 

setfillstyle (5, GREEN); 

 

getch(); 

 

clesrviewport(); 

 

for (i=3;i<38;i+=3) 

 

 

circle (50,50,i); 

 

getch(); 

restorecrtmode(); 

return 0;} 

Тағы бір мысал - палитрамен жұмыс істейтін функцияларды пайдалану. 

ґ2. Мысалы 

# include 

# include 

# include 

# include 

void main (void) 

 

{int gd=DETECT,gm; 

 

initgraph (&gd,&gm, “F:\\BC31\\BGI”); 

 

struct palettetype save , palette; 

 

getpalette (&save); 

 

getpalette (&palette); 

 

for (int i=o; i<10; i++) 

 

 

{setfillstyle (SOLOID_FILL, 6+i); 

 

 

setcolor (6+i); 

fillellipse(getmaxx()/2,getmaxe()/2,(10-i)*10,(10-i)*10); 

 

 

} 

 

while (і Kbhit()) 

 

 

{int temp=palette.colors[6]; 

 

 

for (int i=7; i<16; i++)   //Shift palette 

 

 

 

palette.colors[i-1]=palette.colors[i]; 

 

 

palette.colors[15]=temp; 

 

 

setallpalette(&palette); 

 

 

delay(100);   

} 

 

getch(); 

 

closegraph();  } 

 

Бір варианттың орындалу үлгісі 

ґ1 Тапсырма 

Функцияның графигін құру.  

# include 

/*Тамаша картинкалар*/ 

/*псевдополярлық координанатадағы график*/ 

# include 

# include 

# include 

# include 

# define PI    3.141593 

void main (void) 

 

{int A,B,C,M; 

 

double step =0.01; 

 

int x,y,r; 

 

M=100;     /*Масштабты көпмүшелік */ 

 

printf (“Бүтін санды енгіз:\n A=”); 

 

scanf (“%d”,&A); 

 

printf (“B=”); 

 

scanf (“%d”,&B); 

 

printf (“C=”); 

 

scanf (“%d”,&C); 

int gd=DETECT ,gm;/*Графиканың инициализациясы*/ 

 

initgraph (&gd,&gm,””); 

 

setbkcolor(BLUE); 

 

cleardevice (); 

 

set color (YELLOW); 

 

setlinestyle (SOLID_LINE,0,NORM_WIDTH); 

 

 

 

/*Графиканың құрылуы*/ 

 

 

 

moveto (320,160); 

 

 

 

for (double fi=0;fi<2*PI; fi+=step); 

 

 

 

{r=M*sin(C*fi); 

 

 

 

x=320+r*sin(A*fi); 

 

 

 

y=160+ r*cos(B*fi); 

 

 

 

lineto (x,y) 

 

 

} 

 

getch (); 

closegraph();} 

Нəтижесі: 

Бүтін санды енгіз: 

A=4 

B=5 

C=7 

BGI Error: Graphics not initialized (use ‘initgraph’) 

жүктеу 0.8 Mb.

Поделитесь с Вашими друзьями: