Бастауышы – жіктеу есімдігінен, баяндауышы – зат есімнен жасалған екі сөзді сөйлемдерді үйрету.
Бұл – кітап. Ол – доп.
Бұл – дәптер. Ол – қуыршақ.
Бұл – Марат. Ол – бала.
Бұл – Айжан. Ол – Қайрат.
Мынау – бор. Анау – қозы.
Мынау – қалам. Анау – Сәуле.
Сөйлемдер «Бұл не? Бұл кім? Ол не? Ол кім? Мынау кім? Мынау не? Анау не? Анау кім?» деген сұраулар (сұраулы сөйлемдер) арқылы әңгіме ретінде өткізіледі.
Сұрақ-жауап үлгілері:
-Бұл не? - Мынау не?
-Бұл – кітап. - Бұл – бор.
-Бұл кім? - Анау кім?
-Бұл – Асқар. - Ол – Сәуле.
Мұндай сөйлемдердегі бастауыш пен баяндауыш арасына белгілі дауыс кідірісін жасап айтуға, оған оқушыларды жаттықтыруға арнайы көңіл бөлінеді. Сондай-ақ бұл типтес сөйлемдерді үйрету үшін сабақта ( экскурсияда ) нақты заттарды пайдаланған жөн.
Бұл жерде «сөз» деген терминді де түсіндіріп кетуге болады. Ол үшін «Бұл не?», «Бұл кім?» деген сұрақтар арқылы заттардың аттары тізбектеліп аталады да, «мұны не дейміз?», «Оны сөз дейміз» тәрізді түсініктер беріледі.
Бастауышы – зат есімнен, баяндауышы – сын есімнен жасалған екі сөзді сөйлем түрлерін үйрету.
Қар ақ. Қант тәтті. Сынып таза. Шөп жасыл. Күн жылы.
Тау биік. Қуыршақ әдемі. Болат тәртіпті. Айгүл жақсы.
Бұл тәрізді сөйлемдерді үйретуде салыстыру тәсілін қолдану өнімді. Ол үшін мынадай үлгіде қарсы мәндес сөйлемдер жасатуға болады.
Қар ақ. Көмір қара.
Түйе үлкен. Бота кішкентай.
Поделитесь с Вашими друзьями: | 
