Жылдар
Барлығы
2014
2015
2016
2020
2023
Бөлімдердің атауы
1
2
3
7
10
Операциялық
қызмет бойынша
кіріс
5 034 075,95
-
-
822 150,16
649 842,28
364 984,23
Операциялық
қызмет бойынша
шығын
2 175 118,66
199 864,98
315 699,94
326 042,74
168 546,91
114 628,52
Операциялық
қызмет бойынша
сальдо
2 858 957,28
- 199 864,98
- 315 699,94
496 107,41
481 295,37
250 355,70
Инвестициялық
қызмет бойынша
шығын
1 937 669,40
968 834,70
968 834,70
-
0
0
Инвестициялық
қызмет бойынша
сальдо
1 937 669,40
- 968 834,70
- 968 834,70
-
-
-
Қаржылық қызмет
бойынша кіріс
2 453 234,32
1 168 699,68
1 284 534,64
-
-
-
Қаржылық қызмет
бойынша шығын
1 550 135,52
0
0
387 533,88
0,00
0,00
Қаржылық қызмет
бойынша сальдо
903 098,80
1 168 699,68
1 284 534,64
- 387 533,88
-
-
Таза қаражат кірісі
1 824 386,69
0,00
- 0,00
108 573,53
481 295,37
250 355,70
Жинақтау
қорытындысы
0,00
- 0,00
108 573,53
598 013,09
1 824 386,69
Акционердің таза
қаражат кірісі
921 287,89
-393 631,92
- 509 466,88
108 573,53
481 295,37
250 355,70
NPV
- 1 168 699,68
- 1 284 534,64
496 107,41
481 295,37
250 355,70
Акционердің NPV,
мың теңге
130 710,31
Акционердің IRR
11,70%
Дереккөз: «Қазақстандық мемлекеттік-жеке меншік әріптестік орталығы» АҚ есептері
Есептеу барысында 10 жылдық мерзіммен 1200 орындық мектептің
құрылысын салу жобасын жүзеге асыру кезінде концессионердің 11,7% IRR қол
жеткізу үшін мемлекеттік қолдаудың келесі шаралары қажет болатындығы
анықталды: инвестициялық және пайдалану шығындарын өтеу, сондай-ақ
басқару үшін сыйақы төлеу.
Нақты айтқанда, концессионердің тамақтандыру, үйірмелер жүргізу
(және спорт залын жалдау) ақылы қызметтерін көрсетуінен түскен түсім
концессионердің оң таза дисконтталған табыс (NPV) алуы үшін жеткіліксіз.
Сондықтан, жобаның инвестициялық тартымдылығына қол жеткізу үшін
көрсетілген мемлекеттік қолдау шаралары қосылды.
Осылайша, құрылыс құны 1 937 669 мың теңге, қарыздың пайыздық
мөлшерлемесі 7,95% (жартыжылдық), мемлекеттік қолдау шараларына
төленетін сома/концессионердің шығынды өтеу және табыс алу көздері
(инвестициялық шығын өтемақысы (ИШӨ): 2 086 482 мың теңге, пайдалану
шығындарының өтемақысы (ПШӨ): 549 636 мың теңге, басқару үшін сыйақы
100
төлемі 984 000 мың теңге) болғанда концессионердің таза дисконтталған
табысы (NPV) 130 740,31 мың теңгені, ал концессионердің IRR (ішкі
табыстылық нормасы) 11,7% құрайды.
Концессионердің ақылы қызметтер көрсету және ИШӨ мен ПШӨ төлеу
сияқты табыстарды алуы мектеп құрылысы бойынша жобаның пайдалылығын
қамтамасыз етпейді; берілген жағдайды ескере отырып, басқару үшін сыйақы
қосылды және концессионердің жеке қаражатының сомасы ұлғайтылды.
Аталған жағдайлар сақталған жағдайда концессионердің таза дисконтталған оң
табысына және 11,7% ішкі табыстылық нормасына қол жеткізуге болады.
Осылайша, мемлекет үшін мемлекеттік-жеке меншік әріптестікті қолдана
отырып мектеп салу бойынша жобалар едәуір қаржы шығындарын әкелуі және
қабылданған тәуекелдердің орындалмау тәуекелін тудыруы мүмкін.
Төменде жобаны 10, 15, 25 жыл ішінде жүзеге асыру кезіндегі мемлекет
шығындарының салыстырмалы кестесі келтірілген.
11-кесте. 1200 орындық мектеп құрылысын салу бойынша номиналды және
көрсетілген сипаттардағы мемлекет шығындары, мың теңге.
10 жыл
15 жыл
25 жыл
көрсетілген
номиналды көрсетілген номиналды көрсетілген номиналды
Мемлекет
шығындары
2 386 243
3 620 119
2 517 953
4 762 983
2 699 879
7 290 446
ПШӨ
313 075
549 636
459 989
999 501
657 656
2 144 294
Басқару
үшін
сыйақы
573 001
984 000
812 903
1 677 000
1 089 895
3 059 669
ИШӨ
1 500 167
2 086 482
1 245 061
2 086 482
952 327
2 086 482
Дереккөз: «Қазақстандық мемлекеттік-жеке меншік әріптестік орталығы» АҚ есептері
Мемлекет концессияның 10 жылы ішінде номиналды сипатта 3 620 119
мың теңге сомасында қаржылық мемлекеттік қолдау көрсетеді. Алайда, егер
берілген соманы 9% дисконттау мөлшерлемесімен құрылыс мерзімінің басына
әкежылін болсақ, онда бұл сома көрсетілген сипатта 2 386 243
мың теңге
сомасын құрайды.
11-кестеде концессия мерзімі неғұрлым көбірек болса, номиналды
сипаттағы шығындар сомасы соғұрлым көп болатындығы көрінеді, алайда,
көрсетілген сипаттағы шығындардың сомасы аз ерекшеленеді. Мысалы,
мемлекет шығындарының көрсетілген сомалары 10 жылда 2 386 243 мың
теңгені, 15 жылда – 2 517 953 мың теңгені, ал 25 жылда 2 699 879 мың теңгені
құрайды.
Бұл мемлекет концессия бойынша жобаны жүзеге асырудың кез келген
мерзімін таңдай алатындығын білдіреді, алайда, мемлекет үшін жобаны жүзеге
асырудың анағұрлым пайдалы нұсқасын таңдау үшін 10, 15, 25 жыл мерзімімен
концессия бойынша жобаны жүзеге асырудың бюджеттік тиімділігін қарау
қажет.
Осылайша, 10, 15, 25 жыл мерзімімен концессия бойынша жобаны жүзеге
асыру кезіндегі мемлекет табысын ескере отырып, бюджеттік тиімділікті
қарастырайық.
101
12-кестеде және 32-суретте 1200 орындық мектепті салу және пайдалану
жобасы табысы төмен жоба болып табылатындықтан және мемлекет тарапынан
қаржылық қолдауды қажет ететіндіктен, концессия бойынша жобаны жүзеге
асырудың барлық үш нұсқасында мемлекет шығындары мемлекет табысынан
асатындығы байқалады.
Концессия-ВТО мерзімі неғұрлым ұзақ болса, жоба мемлекет
тарапынан қаржылық қолдауды соғұрлым көбірек қажет етеді.
Осылайша, 10 жылдық концессия ішінде мемлекеттік қолдау номиналды
сипатта 3 620 млн. теңгені, 15 жылда – 4 763 млн. теңгені,
25 жылда – 7 290 млн. теңгені құрайды.
12-кесте. 10, 15 және 25 жылда концессия бойынша мектеп құрылысын
салу кезіндегі бюджеттік тиімділік, млн.теңге.
Жылдар
10 жыл
15 жыл
25 жыл
Бөлімдердің атауы
Мемлекет шығыны
3 620
4 763
7 290
ИШӨ
2 086
2 086
2 086
ПШӨ
550
1 000
2 144
Басқару үшін сыйақы
984
1 677
3 060
Мемлекет табысы
416
694
1 568
Мүлік салығы (1,5%)
110
188
344
Төленетін ҚҚС
68
126
270
КТС (20%)
239
380
954
Таза қаражат ағыны,
млн.тг.
- 3 204
- 4 069
- 5 722
Бюджеттің NPV, млн.тг.
- 2 249
- 2 494
- 2 752
Дереккөз: «Қазақстандық мемлекеттік-жеке меншік әріптестік орталығы» АҚ есептері
Дереккөз: «Қазақстандық мемлекеттік-жеке меншік әріптестік орталығы» АҚ есептері
36-сурет
1200 орындық мектепті салу мен пайдалану бойынша 10, 15 және 25 жыл
ішіндегі мемлекет кірісі мен шығысы, млн.теңге
Мемлекет шығыны
Мемлекет табысы
жыл
жыл
жыл
102
Дереккөз: «Қазақстандық мемлекеттік-жеке меншік әріптестік орталығы» АҚ есептері
37-сурет
1200 орындық мектепті салу мен пайдалану бойынша 10, 15 және 25 жыл
ішіндегі мемлекеттің бюджеттік тиімділігі, млн.тг.
Талдау көрсеткендей (33-сурет), бюджеттік тиімділік мәндері барлық үш
нұсқада теріс болып табылады, алайда, бюджеттік жағынан алғанда концессия
мерзімі 10 жыл 1200 орындық мектепті салу мен пайдалану жобасы анағұрлым
тиімді болып табылады.
Осылайша, 1200 орындық мектепті салу мен пайдалану жобасын
жүзеге асырудың ең лайықты нұсқасы мерзімі 10 жыл концессия сызбасы.
Осыған байланысты, бұдан әрі мерзімі 10 жыл жобаны жүзеге
асырудың төзімділігіне және балама нұсқаларына талдау жүргізілді.
жыл
жыл
жыл
103
13-кесте. 1200 орындық мектепті салу мен пайдалану концессиялық жобасының төзімділігіне талдау, 10 жылдық концессия,
мың теңгемен
Бөлімдер
бойынша
базалық мәні,
барлығы мың
теңге
Құрылыс
құнының
10%-ға
ұлғаюы
Құрылыс
құнының
10%-ға азаюы
Шығынның
10%-ға
ұлғаюы,
Шығынның
10%-ға азаюы
Негізгі
борыштың
құрылыс
құнының
70%-на дейін
азаюы
Қарыздың %
мөлшерлемесі
нің 10%-ға
ұлғаюы
Ақылы
қызметтер
табысының
10%-ға
ұлғаюы
Шығындардың атауы:
Құрылыс құны:
1 937 669,40
2 131 436,34
1 743 902,46
1 937 669,40
1 937 669,40
1 937 669,40
1 937 669,40
1 937 669,40
Барлық шығындар
1 936 559,96
2 038 592,98
1 834 526,94
2 130 215,96
1 742 903,96
1 824 457,06
2 025 412,95
1 936 559,96
Негізгі борыш (қарыздық
қаражат 80%)
1 550 135,52
1 705 149,07
1 395 121,97
1 550 135,52
1 550 135,52
1 356 368,58
1 550 135,52
1 550 135,52
% несие бойынша (қарыздық
қаражат 80%)
862 650,42
948 915,46
776 385,37
862 650,42
862 650,42
754 819,11
948 915,46
862 650,42
Кіріс атауы:
Ақылы қызметтерден түскен
табыс (тамақ және үйірмелер)
1 181 436,72
1 181 436,72
1 181 436,72
1 181 436,72
1 181 436,72
1 181 436,72
1 181 436,72
1 181 436,72
концессионердің NPV
130 710,31
59 574,32
200 168,68
87 129,55
173 161,90
144 273,94
87 456,28
198 036,86
концессионердің IRR
11,70%
10,14%
13,49%
10,77%
12,65%
11,81%
10,75%
13,05%
Дереккөз: «Қазақстандық мемлекеттік-жеке меншік әріптестік орталығы» АҚ есептері
104
1200 орындық мектепті салу мен пайдалану бойынша мерзімі 10 жыл
концессиялық жобаның төзімділігін талдау құрылыс құнын ұлғайту және қарыз
алу мөлшерлемесін 10 %-ға ұлғайту концессионердің IRR төмендеуіне әкеліп
соқтыратынын көрсетті. Нақты айтқанда, құрылыс құнын ұлғайту
концессионердің ішкі табыстылық нормасына таза көрсетілген табыс құнына
біршама теріс әсерін тигізеді, концессионер IRR берілген төзімділік талдауында
ең төмен көрсеткішке дейін төмендейді – 10,14%, ал концессионер NPV 59,574
млн.теңгеге дейін төмендейді.
Концессионер IRR базалық мәнінен ұлғаюына әсер ететін анағұрлым
маңызды факторлардың бірі құрылыс құнын 10%-ға азайту және ақылы
қызметтерден
түсетін
түсімді
10%-ға
ұлғайту
болып
табылады.
Нақты айқтанда, құрылыс құнын азайту кезінде ішкі табыстылық нормасы
базалық мәнінен 13,49%-ға дейін екі пайызға ұлғаяды, концессионердің NVP
базалық мәнінен 200, 168 млн.теңгеге дейін 50 пайыздан артық ұлғаяды, ал
ақылы қызметтерден түсетін түсімді ұлғайту кезінде концессионердің IRR
базалық мәнінен 13,05%-ға дейін бір пайыздан артық ұлғаяды, ал
концессионердің таза көрсетілген табысының құны 198,037 млн.теңгеге
шамамен 50 пайызға дейін өседі.
Операциялық шығыстарды 10%-ға азайту, негізгі қарыз үлесін 70%-ға
дейін ұлғайту концессионердің IRR және NPV ұлғаюына әкеледі, алайда, осы
факторлардың әсері құрылыс құнының төмендеуімен және ақылы қызметтер
түсімінің ұлғаюымен салыстырғында азырақ болып келеді.
Төзімділік талдауы 1200 орындық мектепті салу мен пайдалану
бойынша мерзімі 10 жыл (ВТО келісімшарты) концессиялық жобаның
қаржылық көрсеткіштері құрылыс құнының 10%-ға өсуіне анағұрлым
көбірек теріс әсерін тигізетіндігін және құрылыс құнының 10%-ға
төмендеуіне оң әсерін тигізетіндігін көрсетті.
Жобаның мұндай төзімділігімен объектінің құрылысымен байланысты
тәуекелдерді концессионерге тапсыру ұсынылады, алайда, мемлекет
концессионердің объектіні пайдалану міндетін қарастыруы қажет. Бұл жағдай
құрылыс құнын сапасыз құрылыс нәтижесі ретінде төмендету үшін қажет.
Концессиялық жобаны жүзеге асырудың балама нұсқалары жобаны
бюджет немесе мемлекеттік қарыз есебінен жүзеге асыру болып табылады.
Төменде концессия бойынша жобаны жүзеге асыру мен оның балама
нұсқаларын
салыстырмалы
талдау
кестесі
көрсетілген..
105
14-кесте. 1200 орындық мектепті салу жобасы бойынша салыстырмалы талдау
(10 жыл)
Көрсеткіштер
Концессия
ВТО
ММ
мемлекеттік
қарызы
РМК
мемлекеттік
қарызы
ММ БИЖ
РМК БИЖ
NPV бюдж.тиімділік,
мың теңге
- 2 249 402,56
- 2 128 942,55
-1 645 934,91
- 2 247 778,83
- 1 864 323,15
Концессия мерзімі, жыл
10
10
10
10
10
Құрылыстың ҚҚС-пен
бірге алғандағы құны,
мың теңге
1 937 669,40
1 937 669,40
1 937 669,40
1 937 669,40
1 937 669,40
Пайдалану шығыстары
(8 жылда)
2 175 118,66
1 225 854,28
1 410 995,81
879 011,46
1 064 152,99
Қарыз сомасы, мың теңге
1 550 135,52
1 937 669,40
1 937 669,40
1 937 669,40
1 937 669,40
Несие бойынша жылдық
мөлшерлеме, теңгемен,
%
12%
5,00%
5,00%
0
0
Несие бойынша
жартыжылдық
мөлшерлеме, теңгемен,
%
7,95%
Дереккөз: «Қазақстандық мемлекеттік-жеке меншік әріптестік орталығы» АҚ есептері
Кестеде бюджеттік тиімділіктің анағұрлым маңызды көрсеткіштеріне
жобаны республикалық мемлекеттік кәсіпорын (РМК) арқылы мемлекеттік
қарыз есебінен жүзеге асыру кезінде қол жеткізілетіндігі байқалады. Жобаны
РМК арқылы мемлекеттік қарыз есебінен жүзеге асыру кезіндегі мемлекет
шығыстарының таза көрсетілген құны 1 645,93 млн. теңгені құрайды.
Алайда, мемлекеттік қарыздың ұлғаюын тоқтату мақсатында жобаны
жүзеге асырудың балама нұсқасын қарастыру қажет.
Жобаларды жүзеге асырудың салыстырмалы талдауы жобаны
мемлекеттік қарыз есебінен жүзеге асыру нұсқасынан кейін бюджет есебінен
(РМК БИЖ) қаржыландыру анағұрлым пайдалы нұсқа болып табылатындығын
көрсетті, нақты айтқанда, жобаны бюджет есебінен жүзеге асыру кезіндегі
мемлекет шығыстарының таза көрсетілген құны 1 864,32 млн. теңгені құрайды.
Жобаны концессия моделі ВТО бойынша жүзеге асыру нұсқасының
пайдасы ең аз болып келеді, жобаны концессия бойынша жүзеге асыру
кезіндегі мемлекет шығыстарының көрсетілген таза құны 2 249,4 млн. теңгені
құрайды.
Жобаны концессия-ВТО бойынша жүзеге асырудың қаржылық
тартымсыздығына қарамастан, оның артықшылықтарына концессионердің
мектеп ғимаратын салу мен пайдалануының анағұрлым жоғары сапалы болуы,
мектеп жабдығының жақсы жағдайы жатады, сондай-ақ мектеп басшылығы
білім беру үрдісін қамтамасыз етумен көбірек айналысу және мектептің
материалдық-техникалық жағдайына көңіл бөлуге азырақ уақыт жұмсау
мүмкіндігіне ие болады.
106
Мысалы ВОО
ВОО енгізілетін моделі бойынша концессия схемасындағы қуаттылығы
1 200 орынға арналған мектепті салу және пайдалануға беру жобасын іске
асыру мысалын қарастырайық.
Аталған жобада жекеменшік жағы қуаттылығы 1200 орынды мектеп
салады, пайдалануға береді және мектеп ғимаратын ұстайды, білім беру
қызметтерін, тамақтандыру мен қосымша қызметтерді, олар спорттық билер,
көркем сурет және тағы басқаларды ұсынады.
Концессия нысанасы – мектеп ғимараты жекеменшік иелігінде қалады.
Мемлекет өз тарапынан, пайдалану кепілін ұсынады, яғни мектепті 100%
толықтыру.
Осындай жағдайларда, ВОО концессия моделінде ДСҰ концессия
моделінен кей бір айырмашылықтар бар:
- банктардан қарыз алу мөлшерлемесі төмендейді (біздің мысалда
жартыжылдық кредит мөлшерлемесі 6,5% құрады),
- білім беру үдерісі мен мұғалімдердің еңбек жалақысына анралған
шығындар көбейеді,
- концессия нысанасының амортизациясы – мектеп ғимараты салық есебі
бойынша жүргізіледі;
- білім беру үдерісі үшін ата-аналардан төлем алымы, яғни пәндер
бойынша қосымша сабақтар мен пәндерді тереңдетіп оқу үшін жүргізіледі.
Есептеулер концессия мерзімімен есептелген болатын - жобаны іске
асырудың баламалы нұсқасымен салыстыру үшін жогарыда берілген мысалға
ұқсасы бойынша ВОО 10 жылға.
IRR концессионерге жету үшін есептеулер нәтижелері – 12,2% мынаны
көрсетті:
- ата-аналардың 1 оқушыға төлейтін төлемі – айына 54 800 теңгені немесе
жылына 658 000 теңгені құрады;
- концессионердің NPV – 162,13 млн. теңге.
- Бюджеттік тиімділігі – 455,79 млн. теңге.
Осылайша,
бюджеттік
тиімділігі
теріс
болатын
ДСҰ
концессиясының моделі мен жобаны іске асырудың баламалы
нұсқаларына (бюджет есебінен немесе мемлекеттік қарыз алудан)
қарағанда ВОО концессиясының моделі оңтайлы бюджеттік тиімділігіне
ие екендігін көреміз.
Осылайша,
бюджеттік
тиімділігі
теріс
болатын
ДСҰ
концессиясының моделі мен жобаны іске асырудың баламалы
нұсқаларына (бюджет есебінен немесе мемлекеттік қарыз алудан)
қарағанда ВОО концессиясының моделі оңтайлы бюджеттік тиімділігіне
ие екендігін көреміз.
Сонымен қоса 25 жыл мерзімімен ВОО концессиясы моделінің есептеуі
келтірілген.
107
Концессионердің IRR жету үшін – есептеу нәтижелерінің 12,2% бойынша
ата-аналардың төлемі азайып, Концессионердің таза келтірілген кіріс құны
жоғарлауда, бюджеттік тиімділік жақсаруда екендігін көрсетті:
- ата-аналардың 1 оқушыға төлейтін төлемі – айына 47 000 теңгені немесе
жылына 564 000 теңгені құрады;
- концессионердің NPV – 445,63 млн. теңге.
- Бюджеттік тиімділігі– 1 900,1 млн. теңге.
Қорытынды: ВОО концессия моделін қолдану кезінде концессия
мерзімі көп болған сайын, ата-аналардың төлейтін төлемі аздау және
Концессионер мен мемлекетке пайдалы болады.
Жүргізілген талдау негізінде концессия нысанасын жеке меншікке
қалдыруға рұқсат етілетін МЖӘ моделін қолдана отырып, терең білім
беретін жаңа мектептерді салу ұсынылады – концессия моделі ВОО мен
DBFO, мемлекеттегі қолданыстағы мектептерді қайта жаңарту үшін
концессия нысаналарын мемлекет меншігіне беру міндетті шарттары бар
МЖӘ моделін қолдану – ВТО мен ВОТ модельдерінің концессиясы.
Әртүрлі модельдер (ВТО, ВОТ, ВОО, DBFO) кезінде концессия
схемасы бойынша жобаны іске асыру пайдалылығы болатын:
- құрылысты салудың/қайта жөндеудің жоғарғы сапасы және
концессионердің мектеп ғимаратын пайдалануы,
- мектеп жабдықтарының ең жақсы күйі,
- мектеп жетекшілігі білім беру үдерісін жоғары дәрежеде
қамтамасыз ету мүмкіндігіне ие.
Мектепке дейінгі тәрбиелеу және білім беру
Бүгінгі таңда қолданылатын заңнама концессия тетігін қолдана отырып
балабақшаларды салу/қайта жаңарту бойынша жобаларды жүзеге асыруға
мүмкіндік береді.
Нақты айтқанда, «Концессиялар туралы» Қазақстан Республикасы
Заңына сәйкес, ВТО концессия түріне жол беріледі («құрылыс – тапсыру -
пайдалану»).
Сонымен қатар, мектепке дейінгі тәрбиелеу және білім беру объектілері
Қазақстан Республикасы Президентінің 2007 жылғы 5 наурыздағы № 294
Жарлығымен бекітілген Концессияға тапсыруға жататын объектілер тізбесіне
кірмейді.
Осылайша, мектепке дейінгі тәрбиелеу және білім беру мемлекеттік
ұйымдарын концессия тетігін қолдана отырып салуға/қайта жаңартуға болады.
Мемлекеттік балабақшаларды салу/қайта жаңарту бойынша жобаларды
жүзеге асыру кезіндегі мемлекеттік-жеке меншік әріптестіктің ұсынылатын
модельдеріне концессияның келесі нысандары жатады:
BTO («құрылыс – тапсыру – пайдалану»);
ВОТ («құрылыс – пайдалану – тапсыру»).
108
ВТО концессия моделін таңдау қазіргі уақытта мемлекеттік-жеке меншік
әріптестіктің бұл моделі Қазақстандағы заңды түрде қолжетімді жалғыз модель
болып табылатындығымен түсіндіріледі.
Алайда, «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне
мемлекеттік-жеке меншік әріптестіктің жаңа нысандарын енгізу және олардың
қолданылу аясын кеңейту мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар
енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Заңы қабылданған жағдайда
балабақшаларды салу кезінде МЖӘ келісімшартының ВОТ («құрылыс –
пайдалану – тапсыру») сияқты түрін қолдануға болады. ВОТ моделін таңдау
келесі болжамдармен түсіндіріледі.
Қарағанды қаласындағы ВТО моделін қолдана отырып балабақшалар
желісін салу тәжірибесін ескере отырып, концессионер концессия объектісін
(балабақша ғимаратын) пайдалану құқығын өзіне қалдырған және
концессионердің қарыздық міндеттемелерін орындау кепілдігін қамтамасыз ету
үшінконцессия объектісін пайдалану құқығын иеленген жағдайда жалпы,
концессионер үшін жобаның тартымдылығы арта түсер еді.
ВТО моделін қолдана отырыпбалабақшалар құрылысын салу бойынша
жобаны жүзеге асыру кезіндегі маңызды тәуекелдердің бірі концеденттің өзіне
алған инвестициялық, пайдалану шығындарын өтеу бойынша міндеттемелерін
орындамауы болып табылады. Осыған байланысты, ВОТ (концессионердің
қарыздық міндеттемелерін орындау кепілдігін қамтамасыз ету үшін концессия
объектісін пайдалану құқығымен) форс-мажорлық жағдайлар туындаған
жағдайда концессионерге белгілі қаржылық қорғаныс береді.
Сондай-ақ, ВОТ моделіне сәйкес, концессия шартының әрекет ету мерзімі
аяқталғаннан кейін объект мемлекет меншігіне тапсырылатындығы өте
маңызды.
Мектепке дейінгі тәрбиелеу және білім беру саласында объектілердің
салынуына және одан кейінгі орында оларды қайта жаңартуға баса назар аудару
қажет екендігін ескере отырып, балабақшаларды салу бойынша жобаларды
жүзеге асыруға әлеуетті инвесторларды тарту және инвестордың мүдделерін
қорғау ВОТ моделін таңдаудың анағұрлым маңызды уәжі болып табылады.
Төменде мектепке дейінгі білім беруде МЖӘ жобасын жүзеге асыру үшін
ВОТ қаржылық сызбасы ұсынылған.
|