1) -лап (-л е п ), -дап (-д е п ), -тап (-теп)
жұрнақгары жалғану арқылы жасалады. Олар:екеу-
леп, мыңдап, коптеп, аздап, қостап, жекелеп т.б.
2) Қосарлану арқы лы ж асалған күрделі ту-
ынды түбір топтау үстеулері: қос-қостап, топ-
тобымен, он-оннан, бір-бірлеп, бес-ондап т.б.
Топтау үстеулері сөйлем де қалай? деген
сұраққа жауап беріп, сы н -қи м ы л пысықтауыш
қызметінде жұмсалады. Жүмыскерлер жер барак-
тарынан бір-бірлеп шығып айналаға тітіркене
қарайды (Мүсірепов).
8 .5 . Ү С Т Е У Д І Ң С Ө Й Л Е М Д Е Г І Қ Ы З М Е Т І
Үстеулер сөйлемде басқа создермен, көбіне,
етістікпен қарым-қатынасқа түсіп, сөйлемнің бір
мүшесі қызметін атқарады. Ол негізінен пысы қ-
тауыш қызметінде жұмсалады.
1. Үстеу сем ан ти к ал ы қ сипаты на сәйкес
қим ы лды ң, іс-әрекеттің әр түрлі сы н-сипаты ,
белгісін білдіреді. О сымен байланысты мезгіл
пысықтауыш , мекен пысықтауыш , сы н-қим ы л,
мақсат, себеп пысы қтауыш бола алады .Ж айна-
ғаның қараңғытхняе құлындай шыңғырған дауы-
сы ест ілді(М ұқанов). Тұра қаш т ым жалма-жан
(Абай). Ерекше бір азап дүниесінен келгендей (Әуе-
зов). Боранды күні ығып келе жатқан қойға ара-
ласып, бет-бетімен бөліп-бөліп экетіп, талай қой-
ды қырып шықты (Сонда). Оразбай ж алғыз көзін
Поделитесь с Вашими друзьями: |