7.7.1. Аналитикалық форманттар және
олардың мағыналары
А налитикалы қ ф ормант деп қосы м ш а мен
көмекші етістіктің бірлігінен тұратын, категория
м ағы насы н білдіретін күрделі м орф ологиялы қ
көрсеткіш аталады. Мысалы: Апам болса, аудан-
да сырқаттанып жатыр. Ақбопе екеуміз т а-
ңертеңнен айтып жүрміз (Ж үнісов). Осы екі
сөйлемдегі сыркаттанып жатыр, айтып жүрміз
деген аналитикалық формалы етістіктер -ып жа-
тыр, -ып жүр деген аналитикалы қ ф орманттар
арқы лы н ақ осы ш ақ м ағы насы н білдіреді. Н ақ
осы ш ақты ң жүйеСі бойынш а бұл форманттарға
жіктік жалғауы тікелей жалғанады. Ол заңды-
л ы қ с а қ тал ған : сырқаттанып жатыр деген де
3-ж ақ болғандықтан, онда жіктік жалғау жоқ, ал
айтып жүрміз дегенде жіктік жалғау аналитика-
лы қ формантқа тікелей жалғанған.
Қ азақ тілі етістіктің аналитикалы қ ф орм ан-
ты на өте бай. Етістікте жетпістен аса аналитика-
л ы қ ф орм ант бар. О лар:-а ал, =п бақ, -п ал, -п
Поделитесь с Вашими друзьями: |