| (жылай) бастайды кәсемш е тұлғалы етістіктер
жіктеліп қолданбаса, сөйлем аяқталмас еді, тия-
нақты да болмас еді: (қайтып) орала, (қалып)
қойып, (жылай) бастай, ал бұларды 1 және 3-
жақ ж іктік жалғаулары сойлемді тиянақты етіп
отыр. Ал есімше тұлғасы - тиянақты форма. Ол
бағы ны ңқы сөйлем нің баяндауыш ы болу үшін,
жоғарыда көрсетілгендей, тиянақсыз формадатұру
қажет болады. Сондай тиянақсы з форманың бірі
- шартты рай тұлғасы . Ш артты рай жіктелсе де,
онда тиянақтылық сипаты болмайды, сондықтан
да болса керек - шартты рай тұлғасы нан болған
бағыныңқы сөйлемнің баяндауышы жіктеліп қол-
данылады, ол - өткен ш ақтұлғасы сияқты ерек-
ше тұлғамен, жіктік жалғаудың мүжілген түрімен
жіктеледі. М айысса да сынбайтын болат па де-
сем... (М ұстафин). Көрмесем де, корсем де...
(Абай). Қысым корсеңдер, осында келіңдер (Сей-
фуллин). Б ұл т ойға Ақан келсе... (М үсірепов).
Сен болыс болмасаң... (Әуезов). Егер он бес м ы ң-
дай кісі ж иналса... (М ұқанов). Бұл мысалдарда-
ғы 1-жақта (мен) десем , кормесем, корсем, 2-
жақта (сен) болыс болмасаң, (сендер) қысым
Поделитесь с Вашими друзьями: | 
