елиііліктер жүмыс істеуде (“ Е г.Қ аз.”).
7.2.5.3. Келер шақ
Келер ш ақ қимыл, іс-әрекеттің әлі болмаға-
нын, сөйлеп тұрған сәттен кейін іске асатынын
білдіреді. Мысалы: Ал енді жол осы арадан екі
айрылады (М айлин). Атымды айтпасам да аңға-
рарсың (Тұрмағанбет). Кейін біреуді көрсететін
приговорлар өз колдарында болмақ (Әуезов).
Келер шақтың түрлері
М ағыналық ерекшеліктеріне қарай келер шақ
үшке бөлінеді:
1) болжалдық келер шақ
2) мақсатты келер шак
3) ауыспалы келер шақ
1.
Болжалды келер шақ. Болжалды келер шақ
қимылдың, іс-әрекеттің болу мүмкіндігін айқын
көрсетпей, болжай ғана айтылуын білдіреді. Өлсе,
елер т абиғат, адам олмес, Ол бірақ қайтып
келіп, ойнап-күлмес (Абай).
Болжалды келер шақ етістіктің түбіріне есім-
ш енің -ар, -ер, -р, болымсы з етістіктен кейін -с
ж ұрнағы ж алғаны п, одан кейін жіктік жалғауы-
ның үстелуі арқылы жасалады. Бірақ оның ойла-
ғанының бэрі бола бермес (Әуезов).
Болжалды келер ш ақ -с ж ұрнағы арқылы
жасалған болымсыз етістіктен жасалғанда, қимыл,
іс-әрекетгің болмауын болжай, күмән келтіре ай-
тудан, білдіруден гөрі, жігерлі, үзілді-кесілді мән
беруге бейім болады. Амандық, тыныштық ізде-
Поделитесь с Вашими друзьями: | 
