Жасалым белгілері: тіл ортасы, тоғы сыңқы ,
ілгерінді, тербеліссіз (қатаң), еріндік дауыссыз
дыбыс.
Айтылым белгілері: ны қ тоғы сы ң қы , ауыз
қуысты дауыссы з дыбыс.
Естілім белгілері: күшті лепті, қатаң (шуыл),
жіңіш ке, ерін әуезді дауыссыз дыбыс.
Ж алпы
с и п а т т а м а с ы :
тіл
о р т а с ы ,
тоғы сы ң қы , қатаң, ілгерінді (жіңіш ке), еріндік
дауыссыз дыбыс.
С дауыссыз дыбысының үндесім түрлері
Ж уан езулік түрі: САРЫ , СЫ З т.б. (19-1-
сурет)
Жасалымы: тіл ұшы мен қызыл иек өзара
ж инақы жуысады (2-2), жасалу орны на қарай
тіл ұшы; тіл ауыз қуысында кейін шегініп жатады
(8), тілдің ж аты сы н а қарай кей ін ді; дауы с
желбезегі тербелмейді (5-4), желбезек қатысына
қарай тербеліссіз; ерін жазылып (езу тартып)
барып (1-3) жасалады, ерін қаты сы на қарай
езулік дыбыс болып табылады.
Айтылымы: тіл ұшы мен қызыл иек өзара
н ы қ ж уы сады , ж уы сы м күш ін е қар ай н ы қ
жуы сы ңқы; ауыз қуысы үлкейіп, көмей қуысы
кішірейеді, үстеме жасалым орнына қарай көмей
дыбыс болып табылады.
Естілімі: тіл ұш ы м ен қ ы зы л и е к т ің
жуысымы күшті леппен бітеді, жуысым бітіміне
қарай күшті лепті; дауыссыз шуыл дыбысталады,
үн қаты сы на қарай қатаң; әуез қатысына қарай
жуан және езу әуезді дыбыс болып табылады. -
С жуан езулік түрінің айырым белгілері
Поделитесь с Вашими друзьями: |