арқылы тыңдады, бала туралы әңгім е болды,
қала сайын үй салынды т.б. тәрізді) тіркесіп, әр
түрлі синтаксистік қатынаста жұмсала алады. Әри-
не, зат есімнің атау тұлғада сөйлемнің бастауыш
қызметінде және 3-жақта баяндауыш қызметін-
де немесе ілік, табыс септіктердің тү с іп к а л ы п ,
сыртқы түрі ж ағынан, жоғарыда көрсетілгендей,
түбірге ұқсас тұлғада қолданы луы ны ң сыры
бүтіндей өзгеше. Ал, тыңда, дала, Жамбылды
тәрізді сөйлем дегіты ңда деген етістіктің (туын-
ды) түбіріты ңда екені белгілі, бірақ бұл екіты ң-
д а (сөйлем дегіты ңда мен оны ң түбірітыңда) бір
емес. Бұл сөйлемде етістік түбір тұлғасында емес,
бұйрық райдың жекеше, анайы, 2-жақ тұлғасында
(сен тыңда) жұмсалған. Ал етістіктің түбіріне тән,
бірінші лексикалы қ м ағы на - нақты лы тыңдау
қим ы лы , екінш і, соны ң негізінде қалыптасқан
абстракциялануы , жалпылануы негізінде пайда
болған жалпы грамматикалық м ағы насы - жал-
пы қимылды білдіру м ағы насы сөздің лексика-
л ы қ м ағы насы өзгеріп кетпей, я ғн и басқа бір
жаңа сөз жасалмай, сол созге неше түрлі ф ам м а-
тикалық тұлғалар жалғанып, соның нәтижесінде
оларға сәйкес ф амматикалы қ мағыналар үстелсе
де, сақталып отырады.
Поделитесь с Вашими друзьями: |