о-у” деп, соң ғы буындағы а ды бы сы н о ды бы -
сына ауыстыра созып айту дағдысы да кездеседі.
Мұндай жағдайда сөйлеуші анау, сонау сөздерінің
қаш ықтық шектерінің алыстық мағынасын аны-
ғырақ аңғарты п, айқындай түсіп отырады. -Ано-
оу карауытқан тауды көрдің беі (Исабеков).
Сілтеу есімдіктері кез келген бірыңғай неме-
се әр қилы субстанциялар мен құбылыстарды ң
ішінен белгілі біреуін даралап бөліп алып, соған
ты ңдауш ы ны ң көңілін аудару м ақсаты мен қол-
данылады . - Үндемей жүріп мына Ыбыш бэрінен
озды (И сабеков). Ана бір Ахметжан, Құлтас де-
ген қулар бар, бәрі қосылып қыздың басына ерік
қағазын алыпты (Дулатов). Мұның ақылын әлде
болса да осы тілмаштың өзі табады-ақ деймін
(Дулатов) дегенде, мына, ана, осы сөздері кісі
(адам) біткеннің ішінен белгілі бір кісіге ғана,
ты ңдауш ы ны ң көңілін аударып тұрғаны айқы н
көрінеді.
Сілтеу есімдіктерінің бұл белгілі бір субстан-
тивті не құбылысты бөліп алып, соған тыңдау-
шының көңілін аудару қызметі болса, екінші жа-
ғы нан сілтеу есімдіктерінің қолданылу ретіне
қарай контексте белгілі бір нақтылы м ағы налар-
ға ие болу қасиеттерімен ұштасып жатады. Ол
м ағы налы қ нақты лы қ өз тарапынан сілтеу есім-
діктерінің қандай сөз таптары ның орны на қол-
данылады деген мәселені қамтиды.
Сілтеу есімдіктері мына сияқты сөз тапта-
ры ны ң орны на қолданылып, солардың беретін
нақтылы мағыналарына ие болады.
486
М ОРФОЛОГИЯ
1) Сілтеу есімдіктері зат есім сөздер орны на
қолданылады. 80-ші жылдарда жер аударылып
барған Михаэлис деген бір білімді кісімен, қазақ
ғұрпындағы қағидаларды ж ию ға елге шықкан
Поделитесь с Вашими друзьями: |