.4 .2 .2 .  Ү н д е с ім   дауы сты ларды ң

Үндесім дауыстылардың фонологиялық (аб- 

стракт) белгілерінің негізінде сөйлеу мүшелерінің 

белгілі бір жасалым (нақты) қалпы жатады.  Сон- 

дықтан  оны  көрнекі суретпен тиянақтап  ш ығу- 

ға болады.

Ф онологиялық талдаудың  нәтижелері  абст- 

рактылы  болып  келеді.  Сондықтан  фонология- 

лы қ сипаттаманы оймен тоқу керек. Ал фонети- 

калы қ  талдаудың  нәтижелері  нақты  (оларды 

есітіп-көруге болады),  ендеше фонетикалық си- 

паттаманы  көрнекі етіп жасауға болады.

Фонологиялық талдау мен фонетикалық тал- 

дау  бірін-бірі  толықтырып  отырады.  Ендеше 

үндесім дыбыстардың  абстракт  ф онологиялы қ 

белгілерін  көзге елестету үшін олардың корнекі 

фонетикалы қ жасалым  үлгілерін  пайдалану ке- 

рек.  Екі  үндесім дыбыстың жасалым  модельдерін 

бірінің  үстіне  бірін  қаттаса,  олардың  айырым 

және  ортақ белгілері  бірден  көзге түседі.

Ы -І  үндесім  дауы сты лары ны ң  жасалы м 

қиылысында (12-сурет) тілдің тік қалпы (7-нүкте) 

мен  ерін  қатысы  (1-3-нүкте)  бірдей.  Тіл  ж оға- 

ры,  ерін  бейтарап  жатыр.  Тілдің  колденең  қал- 

пы  екі түрлі  (Ы  -  8  нүкте,  I  -  6  нүкте)  орналас- 

қан.  Ж уан-ж іңіш ке  үндесім  белгілерінің  жаса- 

лым тиянағы   (көрінісі) тілдің  ілгерінді-кейінді 

қалпында жатыр.

жүктеу 38.54 Mb.

Поделитесь с Вашими друзьями: