уәждік аракатынасының (мотивацияның) үш типін
боліп корсетуге болады: тура (лексикалық мағы-
на), метафоралық, ауыс (идиомалану).
Ал осы созжасамдағы уәждік типтер өз ішінде
бірнеше түрге, тармақтарға бөлінеді:
1) біріккен зат есімдердің екі сыңары да то-
лық лексикалық мағынасын сақтап, екі сыңар-
дың қосындысынан түзілген создер: теміржол,
шашбау, әнүран, елтаңба, баспасәз, еңбекақы,
колбақа т.б.
2) бірінші сыңарының мағынасы күңгірттеніп,
жартылай жойылып, екінші сыңар өзінің лекси-
калық мағынасын сақтағандар: қолбала, бозбала,
корбала, алақүйын (вихрь), жарқанат, қылтамақ
(ауру) т.б.
3) бірінші сыңары лексикалы қ мағынасын
сақтаған да, екінші сыңары мағыналық озгеріске
түскен: қолқанат, қолгабыс, қолүздік (кәде), қазан-
жаппа (нан), қарынбортпе (үлт. тағам) т.б.
4) екі сыңары да мағыналық озгеріске түскен-
д ер, м е т а ф о р а л ы қ ж ол м ен :
ит арқа (ү й ),
кемпірқосақ, алаокпе (ауру), қаптесер (тышқан),
егеуқуйрық (тышқан), адалбақан (бүйым), итмү-
рын (осім.).
5) біріккен зат есімдердің мағына бірлігіне
идиомалану үрдісі үйытқы болған. Біріккен зат
есімдердің қүрамындағы сыңарлардың мағынала-
рының жиынтығы дэл, сәйкес келмейді. Мыса-
Поделитесь с Вашими друзьями: |