| -ғ а қ //-г е к , -қақ//-кек. Бұл ф ормант түрік
тілдерінің жалпы қай-қайсысында да өзінің тектік
сипаты, лингвистикалы қ табиғаты ж ағы нан ал-
ғанда сын атаулары сөзж асамына тиесілі. Бірақ
ол арқылы етістік негізден пайда болған сын атау-
лары ны ң ішінде белгілі бір зат атауы ыңғайы нда
дербестеніп, біржола термин ретіғще тиянақтал-
ғандары да бар. Рас, тілімізде мұндайлар онш а
көп емес. Дегенмен ара-тұралап кездесіп отыра-
ды: жабысқақ (биттің сіркеден үлкендеу түрі),
ескек (весло), кескек, тырысқақ (ауру аты), ты-
шқақ, шаныіиқақ (оқыра, сәйгел), қатқақ, тоңғақ
(жаңа туған баланы ң қиы ) т.б.
Ораз-Мүхамед қыраулы қатқақта атқа қона-
ды (М ағауин); Қойдың мойнына кескек байлап
қояды (Арғынбаев); Ж абағы болды жібек шаіи,
Жабылып жаман жабысқақ (Жансүгіров).
Осы үзінділерде келтірілген субстантив зат
атауларының іш інен жабысқақ дериваты н бөле
айтуға болады. Өйткені бұл да әуелде дағды лы
көп сын атауларының бірі-тін. Ол тілімізде осы
сы нды қ сапасын сақтай отырып, нақты бір зат
атауы орнында да қолданылады. М ысалы, оның
(яғн и биттің) сіркеден үлкенірек түрі ретіндегі
мәнінен шу бастағы тектік сипаты, сын есімдігі
онша байқалмайды.
Поделитесь с Вашими друзьями: | 
