-у. Тіліміздегі етістік негізден созжасамдық
-у форманты арқы лы пайда болған, терминдік
және атауыш тық тиянақты лы ғы әбден айқы н
туынды түбір зат атаулары негізінен мыналар:
аркау, түсау, (ұзын арқау - кең тұсау), тіреу, күрсау,
көсеу, жабу, кадау, бүғау, қаттау, бөлеу, кыстау,
көктеу, жайлау, күзеу (күздеу). Бүркітті бөлеуіне
бөлеп алды (Ш әкәрім ); Кімдерге бүғау салм аған
Дүниенің асау белеңі (М айлы қож а); Киім кисең
қаттау ки, Суық келсе панаң-ды (Ахтамберді);
А іпы с жас аяғыңа түсау салар (Ш ал ақы н).
Осындай құрылымды туылымдардың енді бірсы-
пырасы абстракт м ағы налы болып келеді. М ы-
салы, мына сияқты дериваттар: сүрау (вопрос ма-
ғынасындағы), тілеу, жоқтау, сайлау, тергеу, кешу,
жазу, жөрмеут.б. Ж өрмеу - қолмен тігу әдісінің
бір түрі (■Қасиманов). Тіліміздегі бұл құрылым-
ды кейбір дериваттар кейін түрлі білім саласын-
да терм индік дербестік алып, туынды түбір зат
атауы ретінде қолданы ла бастайды. Олардың
кейбірі, мысалы мыналар: үқсастыру - иденти-
фикация (заң термині), тежеу - дискриминация
(заң термині), нүсқау (ресми-қеңсе терм ині),бет-
тестіру - очная ставка (заң термині), кернеу -
напряжение (физика термині) т.б.
Поделитесь с Вашими друзьями: |