СӨЗ ҚҮРЫЛЫМЫНЬІҢ ЫҚШАМДАЛУЫ
167
етістіктің өткен шақ пішінімен салыстыру мүмкін
емес. Сондай-ақ өздік етіске сын есім тудыратыи
-лы немесе -қы жұрнағы ешқашан жалғаибайды.
9.7.4.4. -м а, -м е дәнекер тұлғасындары
-ма, -ме, -ба, -бе, -па, -яетұлғасы ндары да
сын есім тудыратын -лы, / - л і / ж ұрнақтары н
е т іс т ік к е ж а л ғ а п сы н есім ту д ы р у ү ш ін
дэнекерлік қы змет етеді. М ысалы, аш /па/лы ,
ж ап/па/лы, көш /пе/лі, өт /пе/лі, ауыс/па/лы, ү р /
м е/лі, ұр/м а/лы , ж ылж ы/ма/лы, т аңда/ма/лы,
салыстыр/ма/лы т.б.
Бұл сөзжасам үлгісі (моделі) етістіктен зат
есім (сын есім) тудыратын -ма, -лгежұрнағының
қолданылу үлгісімен пайда болған. М әселен,
бүрм елі (бү р+ м е+ лі), бө лм елі (б өл+ м е+ лі),
т ү й м е л і (т ү й + м е + л і)
д е г е н д е ү ш -ү ш
м о р ф е м а д а н т ұ р с а , к ө ш п е л і, а у ы с п а л ы ,
ж ылж ымалы дегендерден (м а)-н ы м орф ема
ретінде бөлу м ү м к ін ем ес. Бұл ж ерде тек
тұлғасын ретінде дэнекерлік қызмет атқарып тұр.
Поделитесь с Вашими друзьями: |