КҮРДЕЛЕНГЕН  СӨЙЛЕМ  МЕН  ҚҰРМАЛАС  СӨЙЛЕМНІҢ

қ а р а й   т ө м е н д е п   б ар ы п   т ы н а д ы . 

М ұ н д ай  

б ір ы ң ғ а й   е с ім   қ а б ы с п а л ы   о р а л ы м д а р м е н  

к ү р д е л е н г е н  

с ө й л е м д е р д е г і 

а л д ы ң ғ ы  

синтагм аларды ң  паузасы  да,  айты лу  тоны   да 

біркелкі, соңғы  есімді оралым  қабы сқан  негізгі 

с ө й л е м н ің   м ү ш е с і  а к ц е н т т е л іп ,  ж о ғ а р ы  

дең гей д егі  то н м ен   ай ты лы п ,  мол  п аузам ен 

бөлінеді.

Келтірілген мысадаардағы аддыңғы котеріңкі 

тонмен  айтылатын сегменттері тиянақсы з және 

қы сты рм а  интонем аларды ң  варианттары м ен

с и п а т т а л а д ы ,  ал   с о ң ғ ы   к ө т е р і ң к і - б ә с е ң  

айтылатындары  тиянақты интонемағаж атады .

2) 

ең жиі кездесетіні және ең көлемдісі де - есімшелі 

қабыспалы оралымдармен күрделенген сөйлемдер.

Ж о ғ а р ы д а   қ а р а л ғ а н   е с ім   қ а б ы с п а л ы  

о р а л ы м м е н   к ү р д е л е н г е н   с ө й л е м д е р м е н  

салыстырғанда, есімшелі  қабыспалы оралыммен 

күрделенген сөйлемдердің көлемі де  мазмұны да 

молы рақ болады.  Себебі  есімше  өзінің  м аңы на 

мазм ұны на  қатысты  сөздерді  үйіретіні  белгілі. 

Мысалы: