| 5 .5 . С Ө З Д І Ң Б У Ы Н Қ Ұ Р А М Ы
Құрамындағы буынның санына қарай қазіргі
қазақ тіліндегі негізгі түбір сөздер (түбір мөр-
фемалар) мынадай бөлып келеді:
1. Бір буынды: ай, ат, бал, бас, қол, көз, ал, кел,
бар, ақ, көк, бір, үш, мен, сен, біз, тез, тарс, жылт, да,
де, ғой;
2. Екі буынды: а-на, ә-ке, ба-ла, тү-йе, жыл-
қы, қа-зан, ке-се, қа-ра, қы-зыл, жа-сыл, жа-тыр, о-
тыр, ал-ты, е-кі, ке-ше, ер-те, то-мен, дэп-тер, қа-
лам, а-дам;
3. Үш буынды: м ү -ға-лім , қа-на-ғат, қа-бі-
лет, а-бы-рой, а-йү-уан, а-лү-уа, а-рыс-тан, жа-
м а-ғат , ді-ір-мен, ин-тер-нат, инс-ти-тут, ин-
же-нер, ка-ме-ра, ка-ни-кул, та-би-уғат\
4. Төрт буынды: ы-ра-қы-мет (рақмет), і-
рэ-сү-уэ (рэсуэ), і-ре-зең-ке (резеңке), і-ре-сі-мій
(ресми), рес-пуб-ли-ка, про-фек-ту-ра, про-це-ду-
ра, фо-не-ти-ка;
5. Бес буынды: у-ни-вер-си-тет, по-лик-ли-
ни-ка, пуб-ли-цис-ти-ка.
Қазақтың байырғы сөздері негізінен бір бу-
ынды, қала берді екі буынды бөлып келеді.
Сөйлеу кезінде бір, екі буынды сөзге (түбірге)
элденеше қосымш а үстеле келіп, бес-он буынды
сезфөрмаға айналады:
ой-лан-дыр-май-сың-дар
қа-на-ғат-тан-ды-рыл-ма-ған-дық-тан
ү-йым-дас-тыр-ма-ған-дық-тан.
Поделитесь с Вашими друзьями: |
