Жасалым белгілері: тіл ұшы, тоғы сыңқы ,
ілгерінді, тербелімді (үнді), еріндік дауыссыз
дыбыс.
Айты лы м б е л г іл е р і: б о с а ң ж а н а м а
ж уысыңқы, ауыз қуысты дауыссыз дыбыс.
Естілім белгілері: бос лепті, үнді (ыңыл),
жіңішке, ерін әуезді дауыссыз дыбыс.
Жалпы сипаттамасы: тіл ұш ы, ж ан ам а
жуы сы ңқы, үнді, ілгерінді (жіңіш ке), еріндік
дауыссыз дыбыс.
Й дауыссыз дыбысының үндесім түрлері
Жуан езулік түрі: АЙ, ТЫ Й т.б. (21-1-сурет)
Жасалымы: тіл түбі мен тілшік жайылыңқы
жуысады (4-1), жасалу орнына қарай тілшік; тіл
ауыз қуысында кейін шегініп жатады (8), тілдің
жатысына қарай кейінді; дауыс желбезегі мол
тербеледі (5 -3 ), ж е л б езе к қа ты сы н а қар ай
тербелімді; ерін ж азы лы п (езу тартып) барып
(1-3) жасалады, ерін қатысына қарай езулікдыбыс
болып табылады.
Айтылымы: тіл түбі мен тілшік бос жуысады,
жуысым күшіне қарай бос жуысыңқы; ауыз
қуысы үлкейіп, комей қуысы кішірейеді, үстеме
жасалым орны на қарай комей қуысты дыбыс
болып табылады.
Естілімі: тіл түбі мен тілш іктің жуысымы
бос леппен аяқталады , жуысым бітіміне қарай
бос лепті; дауы ссы з ыңыл дыбысталады, үн
қатысына қарай үнді; әуез қатысына қарай жуан
және езу әуезді дыбыс болып табылады.
56
ФОНЕТИКА
Й жуан езулік түрінің айырым белгілері
Поделитесь с Вашими друзьями: |