Басыцқы  сыцары  күрделі  есімді  сөз  тіркестері

а) 

изафеттік  қүбылыстың  I,  II,  III  түрі  арқылы  жа- 

салады:

Басында  Қамажайдың  бір  тал  укі,

Айрылып,  Қамажайдан  болдым  кулкі.

Қолында  Қамажайдың  алтын  жузік,

Қамажай  отыр  ма  екен  козін  сузіп.

Қыз,  келіншек  қырманда,  қолында  куміс  курегі 

(“ Қ .Ә .”).

ә)  Басыңқы  сыңары  сын есім  мен  зат есімнің 

тіркесі  арқылы:  Екеуінің  устінде  де  қара  тон 

(Жәмішев).  Қазақ  қыздарының  қолында  узын  сап- 

ты  әйнек  (Сәрсенбаев).

б)  Басыңқы  сыңары  зат  есім  мен  сын  есім 

қызметіндегі  көмекші  создер  арқылы:  Қоржын- 

бай  -  Зылиқага  боле  есепті  (Майлин).  Абай  мен 

Оспан  арасы  бес-алты  жас.  Сондықтан  оган  Абай 

ага  есепті  (Әуезов).

в)  Басыңқы  сыңары  күрделі  сын  есімдер  ар- 

қылы:  Тек  осы  бір  желі  тускір  осы  елге  о  бастан 

ерекше  уйір  (Жәмішев).  Ертіс  Обьтан  анагурлым 

узын  (“Ж ” .).

г)  Таза  күрделі  сан  есімдер  септеліп  келіп, 

басыңқы  қызметте  жүмсалады:  Есептейік,  менікі 

бес  жузге  айналып  барады  (Мүстафин).

д)  Сан есім мен түрлі нумеративті және қосар- 

лы  создердің  түйдектелуі  арқылы  жүмсалады: 

Сырт  жагымыздагы  қалың  орман  бізден  екі  жуз 

метрдей  жерде  (Бек).

е)  Есімше  мен  зат  есім  тіркесіп  басыңқы 

қ ы зм е т т е   ж ү м с а л а д ы :  Ерт ең  -  м ек т е п к е  

жонелтілетін  кун  (Әлімқүлов).

ж)  Қосарлы  сөздер  де  басыңқылық  қызмет- 

те  жүмсалады:  Ыңырана  керіліп,  созылып  козімді 

уқалай  уйден  шықтым.  Когершін  де  Бақытжанга 

аң-таң  (Досжанов).