Амортизация есептеу
«Ольга» пицериясы пица тасу үшін автомашина сатып алды. Автомашинаның бастапқы
құны – 140 000 ш.б. Автомашинаның жойылу құны мӛлшермен 20 000 ш.б. қалғанға
дейін, 5 жыл кӛлемінде қолданыста болады. Ольга компаниясы бұл автомашина 5 жыл
бойы 80 000 км жол жүреді деп ұйғаруда.
1. Бір қалыпты тура жолды есептен шығару әдісі
.
.
24000
5
20000
140000
б
ш
жыл
мерзiмi
Пайдалану
куны
жойылу
кун
Бастапкы
1 жылда
Мерзімі
Бастапқы құны
Амортизацияның
жылдық сомасы
Жинақталған тозу
сомасы
Қалдық құны
Сатып алынған мерзімі
1-ші жылдың аяғында
2-ші жылдың аяғында
3-ші жылдың аяғында
4-ші жылдың аяғында
140 000
140 000
140 000
140 000
140 000
-
24 000
24 000
24 000
24 000
-
24 000
48 000
72 000
96 000
-
116 000
92 000
68 000
44 000
98
5-ші жылдың аяғында
140 000
24 000
120 000
20 000
2. Өндірістік әдіс бойынша амортизациясын есептеп тап.
Бастапқы құны – қалдық құны х әр жылдағы ӛндірілген =140 000 – 20 000 = 1,5 ш.б. 1 км
Жалпы ӛндірілуге тиісті ӛнім саны ӛнім саны 80 000
1 жылы 1,5 х 10 000 км = 15 000 ш.б.
2 жылы 1,5 х 15 000 км = 22 500 ш.б.
3 жылы 1,5 х 18 000 км = 27 000 ш.б.
4 жылы 1,5 х 20 000 км = 30 000 ш.б.
5 жылы 1,5 х 17 000 км = 25 500 ш.б.
Мерзімі
Бастапқы құны
Ӛндірілген
ӛнімнің кӛлемі
Бір жылдық
амортизациялық
аударым
сомасы
Жинақталған тозу
сомасы
Қалдық құны
Сатып алынған
мерзімі
1-ші жылдың аяғында
2-ші жылдың аяғында
3-ші жылдың аяғында
4-ші жылдың аяғында
5-ші жылдың аяғында
140 000
140 000
140 000
140 000
140 000
140 000
-
10 000
15 000
18 000
20 000
17 000
-
15 000
22 500
27 000
30 000
25 500
-
15 000
37 500
64 500
94 500
120 000
140 000
125 000
102 500
75 500
45 500
20 000
3. Қалдық құнының кему (қалдықты) әдісі 5 жыл – 20% х 2 = 40%
1 жылы 140 000 х 40% = 56 000 ш.б. 1-ші жылғы амортизация
2 жылы (140 000 – 56 000) х 40% = 33 600 ш.б.
3 жылы (140 000 – 56 000 – 33 600) х 40% = 20 160 ш.б.
4 жылы 30240 – 20000 = 10240 ш.б.
5 жылы есептелінбейді
Бастапқы құны
жылдық
амортизациялық
аударым сомасы
Жинақталған тозу
сомасы
Қалдық құны
Сатып алынған мерзімі
1-ші жылдың аяғында
2-ші жылдың аяғында
3-ші жылдың аяғында
4-ші жылдың аяғында
5-ші жылдың аяғында
140 000
140 000
140 000
140 000
140 000
140 000
-
40% х 140 000=56 000
40% х 84 000=33 600
40% х 50 400=20 160
30 240 – 20 000=10
240
есептелінбейді
-
56 000
56 000+33 600=89 600
89 600+20 160=109
760
109 760+10 240=120
000
140 000
140 000 – 56 000=84
000
84 000 – 33 600=50
400
50 400 – 20 160=30
240
30 240 – 10 240=20
000
4. Сандардың жиынтығы бойынша құнын есептен шығару әдісі (коммулятивтік әдіс)
5 х (5+1)/2 = 15
1 жылы 120000 х 5/15 = 40 000
2 жылы 120000 х 4/15 = 32 000
3 жылы 120000 х 3/15 = 24 000
4 жылы 120000 х 2/15 = 16 000
5 жылы 120000 х 1/15 = 8 000
Бастапқы құны
жылдық
амортизациялық
аударым сомасы
Жинақталған тозу
сомасы
Қалдық құны
Сатып алынған мерзімі
1-ші жылдың аяғында
2-ші жылдың аяғында
3-ші жылдың аяғында
4-ші жылдың аяғында
5-ші жылдың аяғында
140 000
140 000
140 000
140 000
140 000
140 000
-
120000 х 5/15 = 40
000
120000 х 4/15 = 32
000
120000 х 3/15 = 24
000
120000 х 2/15 = 16
000
120000 х 1/15 = 8 000
-
40 000
40 000+32 000=72 000
72 000+24 000=96 000
96 000+16 000=112
000
112 000+8 000=120
000
140 000 – 40 000=100 000
100 000 – 32 000=68 000
68 000 – 24 000=44 000
44 000 – 16 000=28 000
28 000 – 8 000=20 000
99
№11-13
Тәжірибелік сабақ
Тақырып: Инвестициялар есебі
Міндеттемелер есебі
Капитал есебі
7-балл
Ӛткізу уақыты 11-13 -ші аптада
Сҧрақтар:
1. Инвестициялар есебі
2. Инвестиция туралы түсінігі және жіктелуі
3. Қысқа және ұзақ мерзімді қаржылық инвестициялар есебі
4. Қысқа және ұзақ мерзімді берілген инвестициялар есебі
5. Қаржылық инвестицияларды бағалау
1. Қысқа және ұзақ мерзімді қаржылық міндеттемелер
2. Салықтар бойынша міндеттемелер
3. Басқа да міндетті және ерікті тӛлемдер бойынша міндеттемелер
4. Қысқа және ұзақ мерзімді кредиторлық берешектер
5. Қысқа және ұзақ мерзімді бағалау міндеттемелері
6. Ӛзге қысқа және ұзақ мерзімді бағалау міндеттемелері
1. Жарғылық капитал есебі
2. Сатып алынған меншікті үлес қүраларының есебі
3. Эмиссиялық кірістер есебі
4. Резервтер есебі
5. Бӛлінбеген пайда (Жабылмаған залалы)
6.Қорытынды пайда (қорытынды залал)
Есеп
Бір айда келесі шаруашылық операциялар орындалды:
№
Операция мазмұны
Соммасы
1
Қабылданған тауардың алдын ала тӛлемі ретінде
тапсырушыдан ұйымның есеп айырысу шотына ақша
қаражаттары келіп түсті
666700
2
Тауарды жеткізушіден шот-фактура қабылданды, ҚҚС қоса
алғанда.
339000
3
Есеп айырысу шотынан тауарды жеткізушіге тӛленуі
339000
4
Кӛрсетілген қызмет үшін А ұйымының жеткізушісінен шот-
фактура қабылданды,ҚҚС қоса алғанда.
60455
5
Есеп айырысу шотынан қызметті жеткізушіге тӛленді.
60455
6
Тапсырушының алдан-ала тӛленген тауарларының бір бӛлігі
түсірілді
339000
Тапсырма:
1.
Жоғарыда
кӛрсетілген
шаруашылық
операциялардың
шоттар
корреспонденциясын жазу. Қажет болған жағдайда қалып қалған бухгалтерлік
проводкаларды жазып, олардың соммаларын есептеу.
2.
ҚҚС қоса есептегенде жеткізушілер мен сатып алушылар арасындағы есеп
айырысу шоттарының сызбасын ашып кӛрсету. Егер ай басындағы шоттар
сальдосы келесідей болса,
-жеткізушілер алдындағы қарыздары=152000 тенге
100
-тапсырушылар мен сатып алушылардан алынған аванстар=29800 тенге
-Есепке алынған ҚҚС= 54000 тенгені құраса, ай соңындағы шоттың сальдосын есептеу
Есеп .
10 сәуір күні сатып алушыдан «шикізатты жеткізу» келісімшарты бойынша сатушының
есепті шотына 113000 тенге соммасында ақша келіп түсті. (ҚҚС қоса алғанда). 15 мамыр
күні сатушының қоймасынан тауарлар түсірілді.
Тапсырма:
1.
Сәуірде
және
мамырда
болған
операцияларға
байланысты
шоттар
корреспонденциясын жазып кӛрсет
2.
Бұл операция нәтижесінде алынған табыс соммасы мен алынған күнін анықта
3.
Шаруашылық операциялар журналы ретінде есеп беру
Жауабы:
Күні
Шаруашылық
операция
мазмұны
Сомма
Дебет
Кредит
10.04
Тауар үшін алдын ала тӛлем
ретінде сатып алушыдан
есептік шотқа ақша келіп
түсті
113000
1030
3510
15.05
Сатып
алушыға
тауар
түсірілді (ҚҚС қоспағанда)
100000
1210
6010
15.05
Тӛлеуге
арналған
ҚҚС
соммасы
13000
1210
3130
15.05
Сатып алушының авансы
тауардың тӛлеміне қосылды
113000
3510
1210
Есеп .
Құрылыс обьектісінің сметалық құны-12 000 000 тенге. График бойынша құрылыс мерзімі
12 ай деп анықталған. Құрылыс жұмыстарын жүргізудің алғашқы айларында 600000 тенге
соммасында жұмысты орындау актісіне қол қойылды.
Тапсырма:
1.
Құрылыс ұйымының табысы қашан есепке алынады?
2.
Құрылыс ұйымы ҚҚС тӛлеуші болып табылуына байланысты табыс соммасын
анықтаңдар
3.
Осы шаруашылық операцияларды кӛрсететін бухгалтерлік проводка жаса.
Жауабы:
1.
Орындалған жұмыс актісі қашан рәсімделді?
2.
Табыс соммасы (ҚҚС қоспағанда)= 600000: 1,13= 530973 тенге
ҚҚС соммасы= 600000-530973 немесе 530973 * 13% = 69027 тенге
№
Шаруашылық операция мазмұны
Сомма
Дебет
Кредит
1
Құрылыс монтаждық жұмыстардың
орындалуы жайлы актіге қол
қойылды (ҚҚС қоспағанда)
530973
1210
6010
2
Тӛлемге арналған ҚҚС соммасы
69027
1210
3130
3
Құрылыс монтаждық жұмыстың
орындалуы
жайлы
тапсырушы
тӛлеген жағдайда
600000
1030
1210
Есеп 7.5.
101
ҚҚС тӛлеуші компания күнделікті шығатын журналдарға жазылымдарды сатады.Оның
жылдық жазылымы 15 000 тенгені құрайды, (ҚҚС қоспағанда.) 2007 жылдың қыркүйек
айында жазылушы осы журналға жазылды және оған қажетті ақшаны тӛледі.
Тапсырма:
1.
Бұл табыстың түрі қалай аталады?
2.
2007 жылдың қыркүйегінде компанияның және жазылушының ақшаны тӛлеу
жайлы шаруашылық операцияларына шоттар корреспонденциясын жазу
3.
2008 жылдың қаңтар айындағы жазылушының журналды алуына корреспонденция
жазу және осы компанияның және жазылушының осы кезеңдегі бухгалтерлік
проводкасын жаз
Жауабы:
1.
Бұл табыс- мерзімі ӛткен табыс деп аталады
2.
Операциялар бойынша бухгалтерлік проводкалар:
Жазылушыда:
Күні
Шаруашылық
операция
мазмұны
сомма
Дебет
Кредит
2007 ж қырк
2008 жылға жазылу үшін
есептік шоттан тӛленді
15000
1610
1030
2008 ж қаңтар
Жазылу үшін журнал алынды
(ҚҚС қоспағанда) (15000: 12
ай) : 1,13
1106,19
1310
3310
2008 ж қаңтар
ҚҚс соммасы
143,81
1420
3310
2008 ж қаңтар
Журнал
құнына
кеткен
шығындарға жатқызылуы
1250
7210
1610
Компанияда:
күні
Шаруашылық операция
мазмұны
сомма
Дебет
Кредит
2007 ж. қырк.
2008 жылға жазылу үшін
есептік шотқа тӛленді
15000
1030
3510
2008 ж қаңтар
Жазылу үшін журнал
жіберілді (ҚҚС қоспағанда)
(15000 : 12 ай) : 1,13
1106,19
1210
6010
2008 ж қаңтар
ҚҚС соммасы
143,81
1210
3310
2008 ж қаңтар
Журналға жазылу бойынша
кредиторлық берешекті бӛліп
жабу
1250
3510
1210
102
№13 -15
Тәжірибелік сабақ
Тақырып: Кірістер және шығыстар есебі
Қаржылық есеп берудің ҧсынылуы
7-балл
Ӛткізу уақыты 13-15 ші аптада
Сҧрақтар:
1.
Кірістер және шығыстар есебі
2.
Ӛнімді сатудан және қызметтер кӛрсетуден алынатын кірістер және
шығыстар
3.
Қаржыландырудан алынатын кірістер және шығыстар
4.
Басқа да кірістер және шығыстар
Қаржылық есеп берудің түрлері:
1. Бухгалтерлік баланс
2.Кіріс және шығыстар қозғалысы туралы есеп беру
3.Ақша қаражаттар қозғалысы туралы есеп беру
4. Меншікті капитал қозғалысы туралы есеп беру
5.Түсіндірме хат
Есеп
2009 жылдың қаңтар айында ағаш құрылымдарын жасайтын компанияның жұмыскерлері
мен қызметкерлеріне жалақы аударылды.Бұл компания ағаш құрылғыларын шығаратын
негізгі цехтан және тұтынушыларға ағаш құрылғыларын жеткізетін қосымша цехтан
тұрады.
Мысал ретінде осы компанияның әр бӛлімшесінің жұмыскерлеріне жалақының
аударылуын қарастырайық.(1 адам бойынша). Бір айда аударылған жұмыс уақытының
балансы 22 жұмыс/күнге тең, яғни 176 сағат (МРП= 1168 тг,тӛмен жалақы= 10515 тг.)
1.
Иванов Павел Семеновичқа- шаруашылық бӛлімінің меңгерушісіне-20 жұмыс/күні
үшін (154 сағат)
Бір айдағы лауазымды жалақысы 45000 тенге
Зейнеткер.
2.
Сидоров Иван Михайловичке-негізгі цех бригадиріне-22 жұмыс/күні үшін (176
сағат)
Жалпы еңбек ақысы және айлық «бригадалық» 10000 тенгені қоса алғанда.
Бір айда жалпы 117000 тенгені құрайды.
3.
Мартынов Виктор Алексеевичке-күзетушіге-225 сағат үшін, сонымен қоса түнгі-
120 сағат, мерекелік күндер үшін-15 сағат.
Жалақысы 11000 тенге. Жұмыс уақытының соммалық есебі бойынша жұмыс болып
табылады.
Қосарлау бойынша жұмыс істейді.
4.
Нечитайло Петру Васильевичке-кӛлік цехының 1 дәрежелі жүргізушісіне.
22 жұмыс/күні үшін (176 сағат)
1 сағаттық қойылымы-450 тенге және аудырылған жалақының 15 % мӛлшеріндегі
ӛндірістік жетістіктері үшін сыйақыны және 15000 тенге соммасында дәрежелігі үшін
қосымша жалақыны құрайды.
Тапсырма:
1.
Істелген уақыты үшін жалақыны және осы жалақыдан қажетті
ұсталымдарды есептеу.Егер ай бойы жалақы бойынша аванстар берілмесе,онда қолма-
қол берілуге тиіс жалақы соммасын шығару.
103
2.
Әкімшілік салықтар мен әкімшілік сақтандыруға міндетті шығарылымдарды
есептеу.
3.
Барлық кӛрсеткіштер бойынша бухгалтерлік проводкаларды кӛрсету.(жалақыны
аудару, міндетті жарналар мен салықтарды ұстау,әкімшілік салық пен әкімшілік
сақтандыруға жарналарды есептеу).
Жауабы:
Аты-жӛні
Лауазымы,
Жалақысы
Жҧмыс
істеген
уақыты
Жалақының
аударылуы
бойынша
есептеулер
Барлы
қ
аудыр
ылған
Жалақ
ы
соммас
ы
ОПВ
сомма
сы
10%
Ҧсталы
натын
ИПН
соммас
ы
Қолма-
қол
берілеті
н
жалақ
ы
әлеумет
тік
салықт
ың
аудыр
ылуы
3
%
әлеуме
ттік
шығар
ылым
дар
Иванов П.С.
шаруашылы
қ
істер
меңгерушісі
, жалақы-
45000,20
күн,154 сағ
45000
176 сағ*154 сағ
39375
жоқ
2886
36489
4463
Жоқ
Сидоров
И.П.
бригадир,
жалпы+бриг
.-10000
22 күн,176
сағ
127000
12700
10379
103921
11572
3429
Мартынов
В.А.
күзетуші,
жалақы-
11000,
жалпы 225
сағ,
түнгі-
120, мереке-
15
1
сағ
мӛлшері=11000
: 176 сағ=62,5
тенге
176 сағат үшін
жалақы= 11000
Мереке=15*(62
,5*2)= 1875 тг.
Түнгі=120*
(62,5*1,5)=
11250 тг.
Қосымша=(225
-176-
15)*(62,5*1,5)=
3188 тенге
27313
2731
2458
22124
2945
737
Нечитайло
П.В.
жүргізуші,
450 тг 1
сағатта+10
%+15000
дәреж.
22 күн,176
сағ.
450*176=79200
тенге
Сыйақы=7920
тенге
Дәрежелік=150
00 тенге
102120
10212
8139
83769
9557
2757
Барлығы
295808
25643
23862
246303
28537
6923
104
Әлеуметтік салықтар табыстарға есептелінеді егер- есептік сомманың 13 %
мӛлшерінде Жинақтаушы зейнетақы қорларына міндетті кірістерді шығарып
тастағанда және 15 жылдық есептік кӛрсеткіштерден аспайтын болса (Жылдық есептік
кӛрсеткіш= Айлық есептік кӛрсеткіш * 12 ай), =210240 тенге, 11% = 560540 тенгеге
дейін, 9%= 560540 тенгеден асқанда.
Қаңтар айындағы түзету коэфиценті = 12 (12/1).
Иванов П.С-ның әкімшілік салыққа негізделген табыстың есептік соммасы = (39375-
0)*12 = 472500 тг.
Әлеуметтік салыққа аударылған сомма-(210240*13% +(472500-210240)*11%): 12 =
4463 тенге.
Әр қызметкер үшін есептеу
Тӛлеуге арналған әлеуметтік салық соммасы одан әлеуметтік сақтандырудың міндетті
шығарылым соммасын алып тастау арқылы анықталады. = 28537-6923= 21614 тенге,
сонымен қоса шығын түрлеріне байланысты:
Әкімшілік шығындар = 6671 тенге.
Негізгі ӛндірістік шығындар=8143 тенге
Кӛмекші ӛндіріс шығындары= 6800 тенге
Жалақы аудырылды (шаруашылық істер меңгерушісіне, күзетуші)
Дт 7210 Кт 3350 66688 тенге
Негізгі ӛндіріс қызметкерлеріне еңбекақы аударылды:
Дт 8110 Кт 3350 127000 тенге
Қосымша ӛндіріс қызметкерлеріне еңбекақы аударылды:
Дт 8210 Кт 3350 102120 тенге
Тӛлем кӛзінен жеке табыс салығы ұсталынды
Дт 3350 Кт 3120 23862 тенге
НПФ дан міндетті жарналар ұсталынды
Дт 3350 Кт 3220 25643 тенге
АУП жұмысшыларының табыстарына әлеуметтік салық аударылды
Дт 7210 Кт 3150 6671 тенге
Негізгі ӛндіріс жұмысшыларының табыстарына әлеуметтік салық есептелінді
Дт 8110 Кт 3150 8143 тенге
Қосымша ӛндіріс жұмысшыларының табыстарына әлеуметтік салық есептелінді:
Дт 8210 Кт 3150 6800 тенге
Жұмыскерлердің әлеуметтік сақтандыруларына міндетті шығарылымдар есептелінді
Дт 3150 Кт 3210 6923 тенге
105
Алматы экономика және статистика академиясы
«Есеп және аудит» кафедрасы
СТУДЕНТТІҢ ОҚЫТУШЫМЕН ӚЗДІК ЖҦМЫСЫН ОРЫНДАУ ҤШІН
ӘДІСТЕМЕЛІК НҦСҚАУ
«БУХГАЛТЕРЛІК ЕСЕП ПРИНЦИПТЕРІ» пәні бойынша
«5В050800 «Есеп және аудит»» мамандығы
Алматы, 2012ж.
106
№1 Тапсырма (СОӚЖ)
Тақырып: Бухгалтерлік есеп ақпараттық жҥйе ретінде
(СОӚЖ- тапсыру және орындау графигі бойынша)
Тапсыру уақыты 1-2-ші аптада
1. Реферат мазмұндық жобасын ұсыну
2. Реферат жұмыстарын талқылау
3. пікірталастыру сұрақтары:
Сҧрақтар:
1.Бухгалтерлік есеп туралы түсінік және оның атқаратын қызметі.
2.Бухгалтерлік есеп мәліметтерін пайдаланушылар және олардың ролі.
3.Бухгалтерлік есептің міндеті мен мақсаты.
4.Бухгалтерлік есеп жұмысын жүргізуде қолданылатын ӛлшем түрлері.
5.Есеп түрлері.
6.Бухгалтерлік есептің мәні
Тапсырманың мақсаты: аталған тақырыпты толық ашып кӛрсету, рефератты қорғау
Поделитесь с Вашими друзьями: |